4K Photo: foto's maken uit video

Steeds meer camera’s kunnen filmen in de ultrahoge 4K-videoresolutie. Dat is ook interessant voor wie alleen in stilstaande beelden geïnteresseerd is – zeg maar in foto’s. De modus 4K Photo op de nieuwste camera’s van Panasonic slaat de brug tussen video en foto.

4K Photo is een opnamemodus op de nieuwste camera’s van Panasonic. Hij werkt doordat een video in 4K-resolutie (zie kader) eigenlijk bestaat uit een opeenvolging van individuele beelden (frames, in videojargon) die elk een resolutie van 8 megapixel hebben. Als je zo één frame uit een video knipt, houd je een stilstaand beeld (still) over – met andere woorden, een foto van 8 megapixel.

Het grote voordeel hierbij is de framerate. Een video wordt meestal opgenomen met 24, 25 of 30 frames per seconde. Elke seconde kan de camera dus tot 30 beelden van 8 megapixel vastleggen. Dat zijn er veel meer dan een professionele fotocamera in burstmodus haalt. Als je filmt, riskeer je bovendien niet dat je te snel of te traag afdrukt. Je filmt het hele verloop van de actie, en na afloop bekijk je de film frame per frame tot je het perfecte moment ziet, en dat leg je vast als een still.

Denken als fotograaf

Tot voor kort moest je die 4K-video afspelen in een programma als VLC Player, Adobe Premiere of Final Cut Pro en op zoek gaan naar het juiste frame. Met de Lumix LX100 introduceerde Panasonic een veel eenvoudiger manier om een foto uit een 4K-video te halen. Deze ‘4K Photo mode’ werd via een firmware-update toegevoegd aan de GH4 en FZ1000, en zit standaard op nieuwe Panasonic-camera’s zoals de G7, de GX8 en de FZ300.

Het grote voordeel van de 4K Photo-modus is dat je alle vertrouwde instellingen voor fotograferen kunt blijven gebruiken. Zo kan je bijvoorbeeld de beeldverhouding kiezen die je wenst voor de uiteindelijke foto, zoals 4:3, 2:3 of 1:1; je bent dus niet gebonden aan de videobeeldverhouding van 16:9.

Nog veel handiger is dat je zelf kiest in welke opnamemodus je werkt – volautomatisch, in programmastand, met diafragma- of sluitertijdvoorkeuze of volledig manueel. Je moet dus niet gaan denken als een videomaker, maar blijft werken met de vertrouwde fotografische instellingen en hun gevolgen voor scherptediepte en het bevriezen van beweging.

Waarom is dat zo belangrijk? Bij video en film is een korte sluitertijd meestal ongewenst, omdat die bij het afspelen een hakkerig effect veroorzaakt. (Dit wordt vaak het ‘Saving Private Ryan’-effect genoemd, omdat regisseur Steven Spielberg in de openingsscène van deze film bewust met een erg korte sluitertijd werkte voor een krachtig visueel effect.) Video wordt daarom meestal opgenomen met een sluitertijd die het dubbele is van de framerate. Film je met 25 frames per seconde, dan zal de sluitertijd 1/50 zijn. Als je uit die video een still isoleert, is die gemaakt met een sluitertijd van 1/50 – en dat is veel te lang om actie te ‘bevriezen’. Je krijgt dan bewegingsonscherpte.

Met de 4K Photo-modus is dat probleem opgelost. Je stelt je camera in zoals je gewend bent bij het fotograferen – bijvoorbeeld met de sluitertijd op 1/1.000 als je een golfswing of een tennisopslag in beeld wilt brengen. Wil je de 4K Photo-modus gebruiken om een guitige lach van je zoontje of dochtertje vast te leggen, dat mag de sluitertijd misschien wat langer zijn, en wil je misschien eerder het diafragma instellen om de gewenste scherptediepte te krijgen.

Ook de autofocus blijft werken in 4K Photo-modus. Je kan dus met AF-tracking een bewegend onderwerp blijven volgen. Ook hier blijf je dus werken zoals je gewend bent, en hoef je niet zoals een ervaren videomaker bij manuele focus te zweren.

In de praktijk

Op de G7, GX8 en FZ300 is de 4K Photo-modus het verst uitgebouwd. Je activeert hem met een van de toetsen op de achterzijde van de camera. Je kan dan kiezen uit drie verschillende opnamemodi.

Na het filmen ga je frame per frame door de video, en selecteer je het gewenste frame.

Met 4K Burst Shooting kan je tot 29 minuten en 59 seconden continu opnames maken. Deze functie werkt net als de klassieke burstmodus, door de ontspanknop ingedrukt te houden. Met 4K Burst (Start/Stop) druk je op de ontspanknop om een opname te starten, en een tweede keer om de opname te stoppen. De functie 4K Pre-burst legt automatisch 25 frames vast de seconde vóór en ná het indrukken van de ontspanknop. Dat laatste klinkt magisch, maar het werkt echt; als deze functie actief is, registreert de camera constant opnames in zijn buffergeheugen. Pas als je afdrukt, worden die effectief opgeslagen op je geheugenkaart. Opgelet: bij 4K Pre-burst is je camera eigenlijk continu aan het filmen, en dat gaat ten koste van de batterij.

Als je opname eenmaal klaar is, kan je op het schermpje op de camera door je opname scrollen op zoek naar de perfecte still. Dat kan met de pijltjestoetsen of via het aanraakscherm. Heb je het juiste frame gevonden, dan duw je op de OK-toets om deze als foto in jpg-formaat op de geheugenkaart op te slaan.

De meest voor de hand liggende toepassing van 4K Photo is het vastleggen van snel bewegende onderwerpen, of van bewegingen die zo kort duren dat je al heel veel geluk moet hebben met je timing om er een goede foto van te maken. We gaven al voorbeelden uit de sportwereld, maar denk ook aan meer technisch uitdagende toepassingen zoals druppelfotografie, het fotograferen van een ontploffende ballon of zeepbel, of het fotograferen van bliksem. Natuurfotografen kunnen net het moment waarop een dier interessant gedrag vertoont vastleggen. Maar ook bij modelshoots kan je 4K Photo gebruiken om de juiste uitdrukking of pose vast te leggen. Je verbeelding is de limiet: als je het kunt filmen, kun je er een foto van maken.

Traditioneel gebruiken fotografen de ultrakorte lichtflits van een flitser om vallende druppels of ontploffende ballonnen te ‘bevriezen’ – al dan niet in combinatie met speciale triggers die de camera op het juiste moment de foto laten maken (zie bijvoorbeeld de Triggertrap Flash Adapter, getest in Shoot 26). Bij het filmen kan je geen flitslicht gebruiken. Is het omgevingslicht niet sterk genoeg om te filmen met de instelling voor sluitertijd, diafragma en gevoeligheid die jij wenst, dat moet je extra continulicht toevoegen. Hou bij kunstlicht wel rekening met sluitertijd. Een tl-buis bijvoorbeeld flikkert met een frequentie van 100 Hz, dus honderd keer per seconde. Als je sluitertijd korter dan 1/100 seconde is, krijg je een ongelijkmatige belichting.

[extern_gallery urls=”http://cdn.minoc.com/zd_images/2015/50/144933_00opener.jpg||http://cdn.minoc.com/zd_images/2015/50/144933_01ballon.jpg||http://cdn.minoc.com/zd_images/2015/50/144933_02vogel.jpg” caption=”||Na het filmen ga je frame per frame door de video, en selecteer je het gewenste frame. (f/5.6, 1/1.000, ISO 250, 42,5 mm)||Ook voor natuurfotografen is de 4K Photo modus bijzonder nuttig (foto Panasonic).”]