Bij het kopen van een tweedehands camera moet je op veel dingen letten. Met deze handige checklists kom je nooit bedrogen uit.
Camera’s zijn duur in de aankoop en daarom kan het al eens een goed idee zijn om op zoek te gaan naar een tweedehands exemplaar, maar waar vind je die? Een gespecialiseerde camerawinkel is steeds een mogelijkheid, maar je kan ook online op zoek gaan naar een toestel. Naast vele goede ervaringen hoor je ook wilde verhalen over oplichting en bedrog. In dit artikel leren we hoe je een betrouwbare verkoper vindt, en hoe je het aan te kopen materiaal kunt testen op gebreken.
Waar een tweedehands camera kopen?
Aan kanalen om tweedehands fotomateriaal te zoeken is er geen gebrek. Op het fotoforum van Belgiumdigital worden regelmatig gebruikte camera’s, lenzen en ander spul aangeboden. Zeker als de aanbieder al geruime tijd lid is, kun je een betrouwbare verkoper verwachten.
Een andere mogelijkheid is het zoeken van een product via een tweedehandssite. Er zijn er diverse, zoals 2dehands.be en eBay of Facebook Marketplace. Feedbacksystemen zijn echter niet altijd aanwezig en vaak gaat het om gebruikers die slechts eenmalig een product verkopen. Hoe kom je er dan achter of de aanbieder betrouwbaar is?
Als de aanbieder in de buurt woont, kun je vaak even bellen en afspreken. Is het verder weg, dan kost het minstens een tijdrovende tocht – om nog maar te zwijgen van autokilometers en ergernis. In een aantal gevallen is opsturen de enige of voordeligste optie. Dan is het helemaal zaak zeker te weten dat je met een betrouwbare verkoper te maken hebt.
De eerste schifting kun je maken als je de tweedehands advertentie leest. Staan er alleen duidelijk van internet overgenomen specificaties of een slecht vertaalde promotekst, dan zou er al meteen een belletje moeten gaan rinkelen. Wordt er dus een ‘NIEUW …’ aangeboden, dan weet je meteen hoe laat het is.
Te mooi om waar te zijn
Het belangrijkste advies is natuurlijk: als het te mooi klinkt om waar te zijn, is het waarschijnlijk niet waar. Als de aanbieder een ongebruikte Nikon Z7 of Sony A7R IV nieuw verpakt adverteert voor 1000 euro, hoef je geen pakje te verwachten nadat je betaald hebt.
Bovenstaande zaken zijn allemaal niet moeilijk te constateren. Er zijn echter ook oplichters die slinkser te werk gaan. Er staan nogal wat toestellen te koop die in een opwelling zijn gekocht, twee weken oud, slechts honderd opnames mee gemaakt, dubbel gekregen op een verjaardag, te onhandig, te veel knopjes, zo fijn dat na twee maanden al een fullframe-opvolger is gekocht.
De beste manier om erachter te komen of de verkoper de waarheid vertelt, is om hem/haar in een e-mail te vragen een foto in jpeg-formaat van jouw mailtje te maken met het toestel, en die foto zonder bewerking aan je terug te mailen. Je kunt dan met een programma zoals Exif-viewer of iets soortgelijks opzoeken wat het aantal shutter actuations, ‘clicks’ oftewel gemaakte opnames is (zie verderop). En ook of de verkoper wel degelijk het aangeprezen toestel in zijn bezit heeft.
Ook is het nuttig bij de verkoper te informeren naar de reden van verkoop. Een serieuze verkoper zet die er al in de advertentie bij. Meestal is er meer aan de hand dan in de bovenstaande smoesjes is samengevat. Maar er zijn steeds meer hobbyisten en professionele gebruikers die materiaal kopen om het eens uit te proberen en die het dan echt wel van de hand doen omdat ze andere keuzes hebben gemaakt, of omdat zich een buitenkansje voor een upgrade heeft voorgedaan.
Hoeveel klikken heeft de camera?
Elke keer dat je een foto maakt, gaat de sluiter van je camera open en weer dicht. Die sluiteractie (shutter actuations) wordt ook wel een click genoemd, en geeft aan hoe intensief de camera gebruikt is.
Maar wees voorzichtig met de vermelde getallen. Je moet niet verbaasd zijn als een eigenaar gelooft dat hij op 7.000 zit als het in werkelijkheid 27.000 blijkt te zijn. De meeste digitale toestellen beginnen namelijk na 10.000 klikken opnieuw te tellen. Bovendien staat na sommige firmware-upgrades of herstellingen de teller automatisch weer op nul.
Hoe relevant is dit getal voor de koper? In ieder geval geeft het een indicatie over het gebruik. Een tweedehands toestel met een paar duizend klikken is bijna nieuw, met enkele tienduizenden meestal in goede staat.
Daarboven gaat het type van de camera sterk tellen. Amateurtoestellen zijn meestal gebouwd voor 50.000 of meer. Professionele toestellen al gauw tot 200.000 of 300.000. Helaas wordt er soms nog behoorlijk geld gevraagd voor toestellen die zwaar over de helft van hun verwachte levensduur heen zijn. Opletten dus.
Tweedehands lenzen kopen
Een lens of flitser heeft natuurlijk geen shuttercount die het aantal opnames bijhoudt. Hoe de lens gebruikt is, kun je op afstand niet zien, maar vaak loont het de moeite de huidige eigenaar te vragen om een link naar zijn fotosite of om een e-mail of upload van foto’s die met het objectief gemaakt zijn.
Aan het antwoord zie je dan vaak al gauw of je met een gebruiker te maken hebt of met een bedrieger. Bovendien kun je ook hier in de exif-gegevens vaak zien hoeveel klikken de body heeft gehad waar de lens op stond. Als een consumentenzoom op een body heeft gestaan die hoog in de klikaantallen zit, moet je er zeker op bedacht zijn dat de lens er een flink stuk van zijn levensduur op heeft zitten.
Ook de uiterlijke staat van de lens is op de foto al een beetje te beoordelen. Natuurlijk kan dat alleen met een foto van de feitelijk aangeboden lens. Eventueel kun je de verkoper vragen om zijn zelfgenomen foto’s te sturen. Let in ieder geval op gebruikssporen en zichtbare glasdelen. Bij duurdere zoomlenzen kun je ook kijken of het rubber echt strak om de zoomring heen zit. Hangt dit wat losser, dan is dat een signaal dat de lens zeker niet weinig gebruikt is. Ook interne slijtage zal dan vaak wel aan de orde zijn.
Wat wordt er precies verkocht?
Ook is het belangrijk om via de e-mail af te spreken wat er exact verkocht wordt. Hierbij gaat het vooral om accessoires en bijbehorende zaken. Denk bijvoorbeeld aan een oplader, extra accu’s, zonnekap, lensdoppen, doos, factuur, garantie, filters, tas enzovoort.
Omschrijvingen zoals ‘degelijk statief’, ‘dure zoeker’, ‘mooie tas’, ‘protectiefilter’ of ‘handige draagriem’ hebben weinig waarde als het exacte merk, type, kleur of verdere specificaties niet worden genoemd. Ook maakt het echt wel uit of de meegeleverde accugrip of batterijen origineel zijn of Chinese namaak. Een duidelijk, specifiek lijstje voorkomt aan beide kanten misverstanden en teleurstelling.
Controle bij een tweedehandsaankoop
Een via e-mail overeengekomen lijstje van de verkoopomvang kan ook handig worden gebruikt als checklist. Het is vervelend thuiskomen met de mooie felbegeerde body met alle bijbehorende zaken, als nou net de oplader bij de eerste eigenaar in de lade is blijven liggen.
Maar waar moet je nu precies op letten als je tweedehands materiaal aanschaft om te beoordelen of alles goed in orde is? Internet kan natuurlijk uitkomst bieden. Als een product vaak bepaalde problemen vertoont, is daar meestal ook op fora van alles over te vinden. Dat zegt op zich nog niet zo veel over de frequentie, want tevreden gebruikers gaan zelden op internet melden dat hun zoomring zo fijn draait of dat hun diafragma als een zonnetje open en dicht gaat. Maar is er regelmatig een bepaald probleem, dan kom je het al gauw tegen.
Een fotovriend of -vriendin meenemen die het betreffende product heel goed kent, is natuurlijk een enorm voordeel. Zeker als beginner ben je meestal niet zomaar in staat alle mogelijke problemen in enkele minuten te signaleren. Of je nu een camera of lens koopt, onderstaande checklists kunnen je ongetwijfeld helpen bij het maken van de beste keuze.
Checklist voor de aankoop van een tweedehands lens
Op internetfora worden regelmatig gebruikte objectieven te koop aangeboden. Waar moet je goed naar kijken voor je een tweedehands exemplaar koopt?
- Visueel beoordelen speelt een belangrijke rol. Draai eens aan alle ringen en voel of het soepel en gelijkmatig loopt. Is dat niet het geval, dan duidt dat op slijtage of valschade. Ook alle eventuele schakelaars testen.
- Zijn voor- en achterelement krasvrij? De aanwezigheid van een filter wil niet zeggen dat er nooit een ongelukje gebeurd is. Het filter er dus af draaien (moet soepel kunnen) en nauwkeurig bekijken. Ook poetssporen die de coating beschadigd hebben kunnen het gebruik of de waarde van het objectief beïnvloeden. Een klein krasje is niet erg, zeker als het aan de zijkant van de lens zit. Ook zijn krasjes bij groothoekobjectieven veel eerder storend dan bij telelenzen.
- Is de autofocus in orde? Bij lenzen met een ingebouwde focusmotor moet je hierbij ook letten op een juiste, soepele en geruisloze werking. Dat gaat het beste door het objectief enkele keren afwisselend dichtbij en veraf te laten scherpstellen.
- Bij lenzen met vibratiereductie (VR, OS, IS, VC en andere varianten) moet je alle functies goed testen: enkele opnames met en zonder maken. Een licht zoemend geluid mag hoorbaar zijn. Doorgaans schakelt dit aan bij het aanraken van de ontspanknop van de body.
- Functioneert het diafragma correct? Dit is vaak alleen vast te stellen door foto’s te maken in de A-stand met alle lensopeningen van groot tot klein. De belichting moet consistent zijn, anders deugt er iets niet. Hierna is het slim om nog een aantal opnamen snel achtereen te maken op diafragma f/16. Zijn die niet allemaal hetzelfde belicht, dan hapert het mechanisme wellicht.
- De scherpte van een lens is een verhaal apart. Het beste kun je foto’s maken met een objectief dat je kent en de resultaten vergelijken. Als je een bepaald objectief wilt aanschaffen, is het nuttig om in reviews en dergelijke te bekijken wat je van het product kunt verwachten. Tussen het scherpste en minst scherpe exemplaar van een objectief kan meer dan 10% verschil zitten, bij een defect exemplaar kan het nog veel ernstiger afwijken.
- Ten slotte dien je even door de lens heen te kijken om te zien of er geen schimmel of stof aanwezig is. Eén minuscuul stofje kan geen kwaad. Weerbestendige objectieven en primes zijn hiervoor in het algemeen ook minder gevoelig dan de goedkopere zoomlenzen, die soms letterlijk stofzuigers blijken te zijn. Een kitlens zonder stofjes is zeldzaam. Is er schimmel zichtbaar, dan moet de lens uit elkaar en gereinigd worden, een kostbare zaak. Bewaar een lens met schimmel nooit bij je andere objectieven.
Checklist voor de aankoop van een tweedehands camera body
Een camera heeft veel onderdelen en er kan dus altijd wel eens iets mis gaan. Let op onderstaande zaken om verborgen gebreken te ontdekken.
- Let op de uiterlijke staat van een tweedehands toetsel. Krasjes, slijtage of loszittende rubbers zijn zeker geen aanwijzingen voor voorzichtig gebruik. Zijn de schermpjes krasvrij? Is er niet te veel stof aanwezig? Is de belettering op de achterzijde in goede staat? Wat diepere krassen of deukjes duiden op valschade. Indien het toestel aantoonbaar na een schade gerepareerd is, hoeft dat geen probleem te zijn. Is dat niet het geval, dan is er toch een behoorlijk gokelement in het spel.
- Het functioneren van knoppen is ook belangrijk, dus alles even testen, een paar keer door het menu gaan met de ‘joystick’-knop, goed letten op slijtage. Versleten knoppen zijn vaak ook aan de binnenzijde versleten.
- Neem voor het uittesten een eigen objectief waarvan je weet dat het betrouwbaar focust, liefst een vrij lichtsterk exemplaar.
- De juiste werking van lichtmeting, sluiter en diafragma vallen eenvoudig te controleren door de body op A te zetten (diafragmavoorkeuze) en snel achter elkaar enkele foto’s te maken op verschillende diafragmawaarden. De belichting van die foto’s dient dan identiek te zijn, anders is er ergens iets mis.
- De correcte werking van de autofocus is te controleren door enkele keren achter elkaar met hetzelfde autofocuspunt op hetzelfde onderwerp scherp te stellen. Doe dat met de grootste lensopening (het kleinste getal) en bij zoomlenzen in de telestand. Bij ingezoomd bekijken op de display moet de scherpte dan identiek en in orde zijn.
- Het functioneren van de interne flitser is meestal niet zo moeilijk te testen. Het moet soepel in- en uitklappen en de belichting moet in orde zijn. Het beste controleer je dat door een onderwerp vrij dichtbij te nemen. De juiste werking hiervan garandeert nog niet voor de volle 100% dat een externe flitser het op de body ook goed doet. Is er dus een externe flitser beschikbaar, ook die even testen.
- Wordt een grip meegeleverd, dan ook die even goed bekijken, losdraaien (moet zonder geweld kunnen) en ook controleren of de afsluitrubber voor de onderzijde van de body ook aanwezig is, anders kun je de body niet veilig zonder de grip gebruiken. Er mag niets wiebelen of loszitten, anders is er iets mis. Ook moeten de knopjes zonder problemen functioneren en de contacten er als nieuw uitzien.
- Hoewel de sensor zelf reinigen op zich geen probleem is, loont het altijd de moeite om even een foto op f/22 te maken van een egaal oppervlak. De lens mag dan out of focus staan. Je kunt dan vrij goed zien hoe de toestand qua stof of krasjes op de sensor is.
Wil je beter leren fotograferen?
Neem dan een abonnement op Shoot Magazine (6x per jaar).
Shoot is hét fotografiemagazine voor en door enthousiaste fotografen. In Shoot vind je de beste tips en trucs, workshops en cursussen voor geslaagde foto’s, de knapste fotoplekjes in België, de helderste uitleg over fotografietechnieken, tests van nieuwe camera’s, lenzen en meer, plus foto’s van de beste Belgische fotografen.
