Fujifilm X-M5 review: geconcentreerde kracht

De compacte Fujifilm X-M5 is bedoeld voor wie zowel foto’s als video’s wil vastleggen met eenzelfde toestel, maar wel meer en beter verwacht dan een smartphone kan bieden. De camera is voorzien van intuïtieve functies voor beginnende beeldmakers – vooral gericht op eenvoudige videoclips – maar omvat evenzeer volwaardige mogelijkheden voor meer gevorderde gebruikers. Daarmee wordt de X-M5 een handig altijd-bij-de-hand apparaat dat met je creatieve ontwikkeling kan meegroeien.

De X-M5 gebruikt de voornaamste componenten van de X-S20 – de 26,1 Mpix X-Trans 4 BSI CMOS sensor en de X-Processor 5 – en brengt die samen in een kleine en lichte behuizing. Zo blijven beeldkwaliteit, dynamisch bereik, kleurweergave, opname- en bewerkingsmogelijkheden onverminderd verzekerd, en vinden we Fujifilm’s recentste autofocus algoritmes met AI-ondersteunde onderwerpdetectie terug.

Om omvang, gewicht en kostprijs te reduceren verdwijnen de elektronische beeldzoeker en de mechanische sensorstabilisatie. Verder blijft de resolutie van het 3” aanraakscherm beperkt tot 1,04 M beeldpunten en wordt (net als bij de X100VI en X-T50) het oudere NP-W126S batterijtype gebruikt. Op die manier krijgen we een handzame behuizing van amper 11 bij 7 bij 4 cm, die met 355 g 30% lichter is dan de X-S20, en ook nog eens 35% goedkoper uitvalt.

Specificaties Fujifilm X-M5

• Adviesprijs: 899 euro (body); 999 euro (met XC 15-45mm)
• Resolutie: 6240 × 4160 (26.1 megapixels)
• Sensor: BSI CMOSAPS-C (23,5 x 15,6 mm)
• Gevoeligheid: ISO 160-12800 (extended: ISO 80-51200)
• Sluitertijd: 15min-1/4000 s (MS); 15 min-1/32000 s (ES)
• Reeksen: 8 fps (MS), 20 fps (ES), 30 fps (ES crop)
• Autofocus: 425-zone fasedetectie
• LCD: 3” 1,04 Mpix aanraakgevoelig
• Opnamemodi: P/S/A/M/Auto/video/vlog
• Video: intern 6.2K 24P, 4K 60P, FHD 240P 4:2:2 10-bit; 12-bit 4:2:2 RAW via HDMI; USB webcam
• Geheugen: SD/SDHC/SDXC UHS-I
• Afmetingen: 112 x 67 x 38 mm
• Gewicht: 355 g (incl. batterij en geheugenkaart)

Bouw en bediening

Het toestel komt in een sobere maar stevige kartonnen doos, met een minimum aan verpakkingsmaterialen en binnenin enkel de essentiële componenten: de camerabody, een batterij en een draagriem. Op de doos vinden we QR-links naar de handleiding en de Fujifilm XApp.

De camerabody bestaat hoofdzakelijk uit plastic materiaal, maar voelt niettemin degelijk aan. Een ondiepe handgreep geeft voldoende steun, zeker met de lichtere en compacte objectieven die best aansluiten bij het beoogde gebruik van het toestel. Net als bij andere instapmodellen zijn er geen extra afdichtingen voorzien tegen vocht en stof.

Vooraan rechts zit een commandoschrijf met drukknopfunctie. Aan de bovenzijde van het toestel vinden we twee draaischijven, symmetrisch geplaatst ten opzichte van de flitsschoen: links een filmsimulatieschijf (die eerst opdook bij de X-T50), rechts een modusschijf voor foto-, video- en specifieke gebruikersinstellingen. Nog meer naar rechts volgen de ontspanknop met aan/uitschakelaar en een programmeerbare commandoschijf. Elk van deze schijven kan worden bediend zonder de greep op het toestel te lossen. De Q-drukknop voor het snelmenu – handig voor minder ervaren gebruikers – zit een beetje ongelukkig verstopt tussen modus- en commandoschijf; gelukkig kan de functie ervan ook aan een handiger geplaatste functieknop toegewezen worden. Achterop zien we verder een de inmiddels vertrouwde scherpstelhendel en een vijftal functieknoppen.

Het volledig kantel- en uitklapbare LCD-aanraakscherm kan naar voor gericht worden (voor selfies of vloggen) of geheel dichtgevouwen worden voor extra bescherming, bv. bij transport. Vier programmeerbare veegbewegingen zorgen voor extra functiesturingen. Links boven het scherm zit een 3,5mm connector voor een microfoon. Langs de rechterzijde vinden we onder afsluitklepjes een USB-C en een micro-HDMI aansluiting, en een 3,5mm connector voor een koptelefoon. Dankzij deze opbouw hindert geen van deze aansluitingen de beweegbaarheid van het uitklapscherm (wat wel het geval was bij de X-S20).

De enkele sleuf voor UHS-I SD-kaarten (tot 2 TB) bevindt zich in het batterijcompartiment. Met het oudere maar kleinere NP-W126S batterijtype haalt de X-M5 volgens de fabrikant 330 shots met één lading (440 in economy modus), of een opnameduur tot 60 minuten (in 4K long play modus). Via de USB-C aansluiting kan de batterij worden opgeladen (ook als het toestel in gebruik is) of kan de camera gevoed worden via een netadapter of powerbank.  

Fotograferen als basis

De Fujifilm X-M5 kreeg een stevige basis mee. De mechanische sluiter laat snelheden toe van 1/4000s (met flitssynchronisatie tot 1/180s) en reeksopnames tot 8fps. De elektronische sluiter werkt tot 1/32000s, laat bursts toe tot 20fps (zonder crop) of 30fps (met 1,25x crop) en heeft een pre-shot functie voor maximaal 30 frames.

Het scherpstelsysteem vertrekt van 2,16 miljoen fasedetectie pixels verspreid over het gehele beeldoppervlak. Fujifilm’s meest recente AI-onder­steunde functies zorgen voor onderwerpherkenning; voorspellingsalgoritmes volgen automatisch bewegende onderwerpen en verbeteren het scherpstellen bij laag contrast. Voor hulp bij handmatig scherpstellen blijven onder meer focus peaking assistentie en een scherpstelloep.

Wie het fotograferen zelf wil controleren krijgt volledige toegang tot alle gebruikelijke geavanceerde functies van de X-reeks. De filmsimulatieschijf geeft directe toegang tot één van de 20 kant-en-klare ‘looks’ waarvoor Fujifilm inmiddels befaamd is. Verder kunnen bij jpg-foto’s tooncurve en kleurweergave, ruisonderdrukking en extra korrel geheel naar eigen wens worden ingesteld. De nieuw toegevoegde ‘portret­verbetering’ optie, die in meer of mindere mate huidtinten verzacht en oplicht, zagen we het laatst nog bij de X-T200. De camera ondersteunt ook tethered fotograferen via een USB of Wifi verbinding.

De X-M5 heeft daarnaast heel wat functies om eenvoudig en intuïtief te fotograferen. In de AUTO-opnamestand detecteert de camera automatisch het soort onderwerp, bepaalt daarvoor de optimale instellingen en kiest een aangepast type onderwerp­detectie. Voor liefhebbers van speciale effecten is er de modus met creatieve filters.

Speciaal voor vloggers

De X-M5 maakt het eenvoudig om content te creëren voor sociale media. De aparte vlog opnamemodus geïntroduceerd met de X-S20 kreeg een verbeterde en uitgebreide gebruikersinterface. De belangrijkste opnamefuncties worden vanop het aanraakscherm via duidelijke en grote virtuele druktoetsen bediend, net als het aansturen van een objectief met een elektrische zoomfunctie. Een menu-toets geeft toegang tot het snel aanpassen van de opname- en scherpstelmodus, de beeldstabilisatie en de gezicht- of oogherkenning. Bovendien zijn er een aantal erg praktische hulpfuncties (vaak ook bij ‘gewoon’ filmen beschikbaar): zo vinden we een ‘achter­grond defocus’ modus die een zo groot mogelijk diafragma kiest, een ‘product prioriteit’ modus die het scherpstelpunt automatisch verlegt naar een voorwerp dat dicht bij de camera komt, en een zelfontspanner met aftelklok.

Omdat dit toestel niet uitgerust is met een mechanische sensorstabilisatie werd het werkingsgebied van de elektronische beeldstabilisatie (DIS) functie uitgebreid. Een sterkere beelduitsnede (1,12x tot 1,32x, afhankelijk van het opnameformaat) geeft meer speelruimte om schokken en bewegingen van de camera (bv. tijdens het wandelen) te compenseren, om zelfs uit de hand stabiele beelden vast te leggen.

Een ‘9:16 korte-film’ modus helpt om clips van 15, 30 of 60 seconden te maken voor sociale media in 9:16 1080×1920 verticaal formaat zonder de camera te kantelen. Het scherm toont daarbij ook wat er links en rechts van het opgenomen beeldveld gebeurt, en een timer laat de resterende opnameduur zien.

De X-M5 heeft als eerste X-camera drie ingebouwde microfoons. In functie van de opnamesituatie kan tussen vier richtingsgevoeligheden gekozen worden: naar voor, naar achter, voor én achter of omnidirectioneel. Zo wordt de prioriteit gelegd op de juiste geluidsbron(nen) en wordt omgevingsgeluid maximaal onderdrukt. Filters voor het extra onderdrukken van windgeluiden en lage tonen zijn er ook, evenals een niveaubegrenzer en de mogelijkheid om bepaalde continue achtergrondgeluiden te reduceren.

8 Mbps en 25 Mbps opties breiden de keuze aan bitrates is naar beneden uit: videobestanden worden dan merkbaar kleiner en laden sneller op naar smartphones en social media kanalen (het lichte kwaliteitsverlies valt niet op gezien de aldaar toegepaste forse beeldcompressie). De overdracht van zeer grote videobestanden naar de Fujifilm XApp op iOS of Android apparaten kan voortaan sneller via de USB-C aansluiting.

Voor vlog opnames, videoconferenties of livestream sessies kan je de Fujifilm X-M5 via USB-C als 4K/1080 60P webcam direct aan een desktop of laptop koppelen; alle instelmogelijkheden voor bv. belichting en filmsimulaties blijven daarbij behouden.

Geavanceerd filmen

De X-M5 registreert videobeelden intern in 10-bit 4:2:2 H.265 of 8 bit 4:2:0 H.264 formaat. Omwille van de beperkte bandbreedte van de UHS-I interface bedraagt de bitrate maximaal 200 Mbps. De 6,2K ‘open gate’ modus, met frame rates tot 30P, gebruikt het volledige 3:2 sensorvlak en laat zo flexibel herkaderen toe in postproductie. Bij andere combinaties van resolutie, beeldverhouding en opnamesnelheid wordt soms slechts een deel van de sensor ingezet. Bij 4K opnames kunnen zonder crop tot 30P en met een 1,18x crop tot 60P. FullHD opnames gaan tot 60P (zonder crop) en tot 240P in high-speed modus (met 1,29x crop). Het 9:16 formaat is enkel beschikbaar in FullHD; wil je toch hogere resoluties voor dergelijke clips dan draai je de camera verticaal en gebruik je standaard video-opties.

De X-M5 introduceert extra ‘Long Play’ modes om langer intern te kunnen opnemen zonder oververhitting van de camera. Bij 4K is deze optie beschikbaar tot 30P en geldt een 1,18x crop; bij FullHD zijn 50P en 60P mogelijk met een 1,29x crop. Op die manier wordt bij 25 °C een opnameduur van meer dan één uur mogelijk.

Via de HDMI-uitgang is een 10-bit 4:2:2 signaal beschikbaar voor externe opname in 6,2K, 4K of FullHD resolutie. Zowel bij intern als extern opnemen kan één van de filmsimulaties worden gekozen, naast een F-Log2 profiel voor een dynamisch bereik van meer dan 13 stops (met als optie een gecorrigeerde voorvertoning). Daarnaast zijn er ook 12-bit RAW-opnames in 3:2 6,2K en 16:9 5,2K formaat mogelijk met een externe Atomos of Blackmagic Design recorder. Voor langdurige sequenties, al dan niet bij hogere omgevingstemperaturen, kan achter op de body na het uitklappen van het LCD-scherm een optionele koelventilator gemonteerd worden.

De directe ‘movie’ toets start onmiddellijk een opname met volautomatische belichting en scherpstelling, ongeacht de huidige opnamestand. Wie liever alle video-instellingen zelf beheert zet de modusdraaiknop op de MOVIE stand. De instellingen voor fotograferen en filmen zijn geheel gescheiden, met aparte menu’s. Een specifieke combinatie van parameters kan worden opgeslagen als één van vier custom sets en snel opnieuw worden opgeroepen. Met de ‘geoptimaliseerde filmbediening’ functie kunnen de belangrijkste instellingen tijdens het opnemen worden aangepast via de instelschijven en het aanraakscherm. Ook het automatisch volgen en scherp houden van een onderwerp dat door het beeldkader beweegt is makkelijk vanop het scherm te sturen.

Ook al is de X-M5 eerder een instapcamera, toch heeft Fujifilm een aantal gevorderde videofuncties weerhouden. Zo kan je bij manueel scherpstellen het draaibereik van de scherpstelring voor compatibele objectieven instellen, een tijdcode meesturen met het HDMI-signaal, de interne klok over Bluetooth synchroniseren met een extern apparaat, een adapter voor XLR-microfoons langs de opsteekschoen koppelen, en bestanden opladen naar de cloud via Frame.io.

Fujifilm X-M5 binnen het X-systeem

De X-M5 is op dit moment het lichtste en goedkoopste model in het Fujifilm APS-C gamma. De camera is compatibel met alle XF- en XC-objectieven en accessoires. Voor eenvoudig fotograferen en filmen is de XC 15-45mm f/3.5-5.6 powerzoom het meest aangewezen objectief, met een vrij universeel zoombereik (23mm tot 69mm fullframe equivalent) én een 3-stops optische beeldstabilisatie. De recente XF 16-50mm f/2.8-4.8 biedt een groter maximaal diafragma en hogere beeldkwaliteit, maar heeft geen stabilisatie of elektrische zoom.

Voor straat- en familiefoto’s staat de zeer platte XF 27mm f/2.8 pancake voorop, die heeft een veelzijdige beeldhoek tussen lichte groothoek en normaal in. Wie als vlogger zichzelf wil filmen, zeker al wandelend, kiest beter voor een objectief met kortere brandpuntsafstand: het extra groothoekbeeld laat meer ruimte om volop de digitale beeldstabilisatie in te zetten. Verder mogen we de lichte en compacte 8mm, 16mm, 23mm, 35mm en 50mm primes (met f/2.0, f/2.8 of f/3.5 lichtsterkte) niet vergeten.

Wie een stapje hoger wil gaan voor videotoepassingen komt terecht bij de ca. 50% duurdere X-S20: voor de meerprijs krijg je 7-stops sensorstabilisatie, een 2,36 Mpix beeldzoeker, een hogere schermresolutie en de krachtiger NP-W235 batterij. Indien de nadruk eerder ligt op ‘still photography’ valt dan weer de net nog duurdere X-T50 te overwegen: die beschikt over een 40 Mpix sensor en een door veel fotografen verkozen 3-wegs kantelscherm, maar komt zonder sensorstabilisatie of grotere batterij.

Eindoordeel Fujifilm X-M5

De Fujifilm X-M5 is een aantrekkelijke keuze voor wie vandaag fotografeert en filmt met een smartphone. Door de geringe omvang en het lage gewicht (samen met de kitzoom minder dan 500 gram) laat het toestel zich makkelijk altijd en overal meenemen. En de camera ziet er bovendien leuk en trendy uit!

Fujifilm heeft goed ingeschat wat vloggers en contentmakers verlangen van een multifunctionele camera. Slimme functies en vereenvoudigde interfaces maken ook zonder veel technische bagage superieure resultaten mogelijk: hogere beeldkwaliteit, scherpere details, groter dynamisch bereik, rijkere kleuren en betere beelden bij weinig licht. Deze doelgroep heeft wellicht weinig of geen behoefte aan een elektronische zoeker of hogere sensorresoluties.

Wie nu of later volledige controle wil over de instellingen vindt in de X-M5 ook geavanceerde functies, met slechts minimale (en voor deze prijsklasse) best verdedigbare concessies ten opzichte van duurdere modellen.