De foto Frozen Mobile Home van Greg Lecoeur is in de internationale fotowedstijd UPY 2020 gekozen tot beste onderwaterfoto uit een totaal van meer dan 5500 onderwaterfoto’s. De Franse fotograaf mag zich onderwaterfotograaf van het jaar 2020 noemen dankzij zijn stijlvolle foto van krabbenrobben die als in een ballet rond een ijsberg zwemmen. “De beweging van deze zeehonden en het etherische landschap van de ijsberg met kuiltjes neemt onze ogen mee op een reis door het kader en voert ons naar de ijzige oceaan van Antarctica”, aldus juryvoorzitter Alexander Mustard.
Voor Frozen Mobile Home (vrij vertaald als bevroren stacaravan) reisde Lecouer op een klein jacht af naar Antarctica. Vanaf dat schip kon hij de wilde dieren documenteren op ijsbergen die meedrijven op de zeestromen rondom het zuidpoolgebied. “Het zijn massieve en mysterieuze habitats”, vertelt Lecoeur daarover. “Er is weinig bekend over hoe wilde dieren rond deze ‘stacaravans’ gedijen. De ijsbergen bemesten de oceanen door voedingsstoffen van land te vervoeren. Zo laten ze het zeeleven opbloeien en bieden ze onderdak aan grotere dieren, zoals deze krabbenrobben.” De in het Franse Nice woonachtige Lecoeur reist als fulltime fotograaf de wereld rond om het leven in de oceanen te documenteren.
Over UPY 2020
De fotowedstrijd Underwater Photographer of the Year is een jaarlijks terugkerende wedstrijd met als onderwerp de fotografie onder het oppervlak van de oceanen, meren, rivieren en zelfs zwembaden. In 1965 werd de Britse fotograaf Phil Smith uitgeroepen tot de eerste onderwaterfotograaf van het jaar. Anno 2020 is de wedstrijd uitgegroeid tot 13 categorieën, met thema’s als Macro, Groothoek, Gedrag en Wrakfotografie. Omdat de wedstrijd zijn oorsprong heeft in het Verenigd Koninkrijk zijn er ook vier categorieën voor foto’s die specifiek in de Britse wateren zijn gemaakt. De jury van dit jaar bestond uit drie leden, alle drie ervaren onderwaterfotografen: Peter Rowlands, Martin Edge en Alex Mustard. De ruim 5500 foto’s van dit jaar zijn ingestuurd door onderwaterfotografen afkomstig uit 70 landen over de hele wereld.
De Italiaanse fotograaf Pasquale Vassallo werd dit jaar uitgeroepen tot Marine Conservation Photographer of the Year 2020. Zijn foto Last Dawn, Last Gasp onthult de laatste momenten in het leven van een tonijn als deze in een net wordt opgehaald naar een vissersboot. Vassallo nam de foto in de Middellandse Zee, vlakbij zijn woonplaats Napels. “Ik vergezelde deze winter een aantal lokale vissers”, vertelt Vassallo over de totstandkoming van zijn beeld. “Tijdens een duik bij zonsopgang volgde ik de netten die uit de diepte werden opgehaald. Ze lieten een spoor van dode en stervende dieren achter, zoals deze kleine tonijn die voor zijn leven vocht.”
Jurylid Peter Rowlands over de foto van Vassalo: “Als een foto meer zegt dan duizend woorden, dan roept een grootse foto duizend vragen op.” Mustard vult aan: “De oceaan wordt geconfronteerd met vele bedreigingen, waaronder klimaatverandering, overbevissing en plasticvervuiling. Deze categorie van de UPY 2020 biedt een platform voor de fotografen die onze ogen in en op de oceaan zijn, omdat ze deze kwesties uit de eerste hand kunnen doorgeven. Veel van wat er in de oceanen gebeurt, blijft onzichtbaar, maar dit soort krachtige beelden zorgt ervoor dat er meer mensen bewust van worden.”
Belgisch succes
De onderwaterfotocompetitie UPY 2020 heeft ook tot doel om nieuw fotografisch talent te promoten. Dit jaar ging de award van de Up & Coming Underwater Photographer of the Year 2020 naar de Oostenrijkse Anita Kainrath voor haar opbeurende foto van jonge citroenhaaien die goed gedijen in een mangrove op de Bahama’s. Haar foto Haaienkwekerij is niet alleen mooi, maar laat ook zien hoe belangrijk mangroven zijn, niet alleen voor de bescherming van de tropische kusten, maar ook voor bedreigde diersoorten.
De Weense fotografe moest een aantal uitdagingen overwinnen bij het maken van haar beeld: “Ik stond tot mijn knieën in het water te wachten op de haaien, terwijl de muggen en zandvliegen zich aan mij tegoed deden. Na ongeveer een uur kwamen de citroenhaaienpups eindelijk binnen het bereik van mijn camera en kon ik dit beeld maken.” Jurylid Rowlands prijst haar doorzettingsvermogen: “Die heeft zeker zijn vruchten afgeworpen met dit prachtig uitgebalanceerde en geobserveerde beeld”.
In dezelfde eervolle categorie van aanstormend onderwaterfotografietalent was de derde prijs voor de Belgische Ines Goovaerts. Met haar foto Minke Wave lukte het haar het beeld dat ze in haar hoofd had, ook daadwerkelijk vast te leggen. “Tijdens mijn werk in het Ningaloo Rif te West-Australië had ik het voorrecht om veel van het zeeleven aldaar te fotograferen. Als freediver gebruik je meestal de gebruikelijke hoek naar beneden of naar boven van het onderwerp. Deze keer wilde ik eens iets anders proberen en de golf het dier laten kadreren. Makkelijker gezegd dan gedaan, want de wilde zeedieren reageren natuurlijk niet op aanwijzingen. Maar toch, uit het niets besloot een groep van zes dwergvinvissen mijn kant op te zwemmen. Eén individu bevriest aan de oppervlakte. Gefascineerd kijken we elkaar in de ogen. En daar gebeurde het. De klik.”
Het commentaar van de jury op de foto van Goovaerts is, terecht, lovend: “Het is moeilijk om een foto in open water te maken, maar dit shot is een lot uit de loterij. Een mooie splitsing is al een hele uitdaging, maar zo’n perfecte ‘krul’ vastleggen lukt je waarschijnlijk maar één keer in je leven.”
