Heb je heimwee naar de filmrolletjes van weleer? Met een filmemulatie laat je je digitale foto lijken op je favoriete dia- of negatieffilm.
Heb je heimwee naar de filmrolletjes van weleer? Met een filmemulatie laat je je digitale foto lijken op je favoriete dia- of negatieffilm.
Elke trendwatcher zal het je zeggen: retro en vintage zijn helemaal in. Ook in de fotografie, denk maar aan smartphone-apps als Instagram en Hipstamatic, waarmee je foto’s kunstmatig kunt ‘verouderen’. En al heeft de digitale camera het filmrolletje bijna volledig verdrongen, langs de omweg van digitale 'emulaties' is de klassieke fotofilm weer helemaal terug.
Kenmerken nabootsen
Digitale emulaties of nabootsingen proberen de kenmerkende eigenschappen van een bepaalde film zo goed mogelijk te reproduceren. Het gaat daarbij om gevoeligheid voor bepaalde kleuren in het kleurspectrum, om kleurtoon en kleurverzadiging, contrast en de typische korrel van film.
Emulaties kunnen de originele film benaderen, maar nooit perfect nabootsen. Je begint immers met een digitaal bestand dat vastgelegd werd door een digitale camera en een beeldsensor, met hun eigen typische kenmerken qua gevoeligheid en kleurrespons. Je zal in een emulatie bijvoorbeeld nooit minder korrel of ruis krijgen dan al in het digitale bronbestand aanwezig is. Als je een opname gemaakt hebt met ISO 3.200, kan geen enkele emulatie het equivalent van een korrelvrije 50 ASA-film produceren.
Presets en plug-ins
In dit artikel vergelijken we zes manieren om film te emuleren. Vijf daarvan werken als plug-ins (aanvullingen) voor Lightroom, Aperture en/of Photoshop (Elements). Je bewerkt je beeld eerst in die beeldbewerker, en stuurt dan een digitale kopie in jpeg- of tiff-formaat naar de plug-in. Daar pas je de gewenste emulatie toe, en bewaart de bewerkte kopie. Elke keer dat je een foto in een plug-in bewerkt, komt er dus een nieuwe kopie bij. Bij foto’s in hoge resolutie die je in tiff-formaat exporteert, neemt dat veel schijfruimte in beslag.
Dat probleem heb je niet wanneer je met Voorinstellingen (Presets) voor Adobe Lightroom werkt, waarover je in dit artikel meer kan lezen. Net als bij alle andere bewerkingen in Lightroom blijft het oorspronkelijke raw-bestand ongewijzigd, en is de impact qua schijfruimte minimaal.
Hoe we testen
Om de zes pakketten uit deze test te vergelijken, zetten we een digitale foto om naar een filmemulatie die in alle zes te vinden is. We kiezen voor de veelgebruikte filmtypes Kodachrome, Velvia en Tri-x. We vergelijken verderop het resultaat met de standaardinstellingen, dus zonder dat we nog aanpassingen doen.
Als we alle resultaten bekijken, komt DxO FilmPack 3 als beste uit de drie tests. Tussen Exposure 4, Dfx Photo Plug-in en Film Stocks is er weinig verschil. XeL stelt teleur, en de sterke punten van Color Efex Pro en Silver Efex Pro liggen niet bij de filmemulaties.
VSCO verkoos niet aan dit artikel mee te werken.
Exposure bevat veel emulaties, maar het is moeilijk kiezen omdat je maar één voorvertoning tegelijk ziet.
Exposure 4 is een plug-in voor Adobe Photoshop CS4, Photoshop Elements 9 en Adobe Photoshop Lightroom 2, of recentere versies van die pakketten. In de jongste versie werd vooral de gebruikersinterface aangepast.
Wanneer je een foto opent in Exposure 4, zie je links een kolom met verschillende filmemulaties die je kan toepassen. Het zijn er een paar honderd, en om het overzichtelijk te houden zitten ze in 23 groepen zoals ‘B&W Films’, ‘Color Films – Slide’ en ‘Cross Processing’. Er zijn ook emulaties voor oude fotografische procedés zoals daguerreotype, calotype en het natteplaatprocedé, voor infraroodfilm en voor polaroidfilms. Het aanbod is overweldigend, en omdat je linksboven maar één preview ziet, is het moeilijk om emulaties te vergelijken.
Via de rechterkolom kan je de emulaties verfijnen en zo een eigen filmstijl aanmaken en bewaren. Je kan de kleur, tonaliteit, scherpte en korrel aanpassen, en via het tabblad ‘Age’ texturen zoals stofjes, krasjes en randen toevoegen.
Prijs: 249 dollar
www.alienskin.com
DxO FilmPack deelt de emulaties in zes categorieën in.
FilmPack is een softwarepakket dat op zichzelf werkt, of als plug-in voor Lightroom, Aperture en Photoshop CS4 of recenter. Het bestaat in twee versies: Essential (met 13 zwart-wit- en 20 kleurenfilms) en Expert (met 26 zwart-wit- en 36 kleurenfilms). Het programma is erg eenvoudig in gebruik. Onderaan in het hoofdvenster zie je vijf tabbladen met de beschikbare filmemulaties, gerangschikt in kleurpositieffilm, kleurnegatieffilm, zwart-witfilm, cross-processing en een voor ‘creatieve effecten’ zoals pasteltinten of een verbleekte foto uit de jaren zestig. In elke categorie zie je onderaan een voorvertoning van de emulatie.
Via de Controls kan je de gekozen emulatie verder verfijnen. Je kan de globale belichting, de verzadiging en het contrast aanpassen, of de kleurkanalen apart behandelen. Bij zwart-witfilms kan je de omzetting beïnvloeden met de kanaalmixer, en nog een kleurtint toevoegen. Verder is er een Noise Removal-tool om ruis uit de digitale foto te verwijderen, waarna je er de karakteristieke filmkorrel aan kan toevoegen. Een Vignet-tool rondt de hulpmiddelen af. Je aanpassingen kan je opslaan als een ‘custom’ film.
Prijs: 79 euro (Essential) of 129 euro (Expert)
www.dxo.com
Tiffen Dfx toont voorvertoningen van de beschikbare emulaties.
Tiffen is in de eerste plaats bekend als fabrikant van lensfilters. De softwarebundel Tiffen Dfx biedt je de mogelijkheid om de effecten van deze en andere filters na te bootsen. Er zijn meer dan 125 digitale filters, met meer dan 2.000 voorinstellingen. Om je een idee te geven: er zijn 24 voorinstellingen voor een nachtkijkereffect, en meer dan 50 ‘Pro Mist’-filters om een softfocuseffect te krijgen.
Al die filters zijn ingedeeld in zeven categorieën. De 113 specifieke filmemulaties vind je in het tabblad Film Lab, ingedeeld in de subcategorieën Bleach bypass, Cross processing, Faux Film, Film Stocks, Flashing, Grain, Overexpose, Three strip, Two strip. Een previewvenster aan de rechterkant toont voorvertoningen van de emulaties. Heb je er een gekozen, dan kan je die via het tabblad Parameters nog verder aanpassen.
De plug-in Tiffen Dfx v3 werkt met Photoshop, Photoshop Elements, Lightroom en Aperture; er is ook een goedkopere versie die als apart programma werkt (169 dollar).
Prijs: 199 dollar
www.tiffensoftware.com
Via het tabblad Parameters pas je de filmemulaties van Film Stocks aan.
Wanneer we Film Stocks voor het eerst willen gebruiken, is onze eerste indruk dat we per ongeluk Tiffen Dfx opgestart hebben. De twee programma’s ogen namelijk identiek. Maar er zijn wel degelijk verschillen: Film Stocks bevat alleen filmemulaties, niet de andere filters uit de Dfx-suite.
Maar het zijn er wel meer – 288 om precies te zijn. Er zijn 32 emulaties voor zwart-wit alleen, en maar liefst 26 verschillende emulaties van cinemafilms, gaande van 8mm- tot 35mm-filmtypes. Net als bij Tiffen Dfx kan je een voorinstelling aanpassen via het tabblad Parameters.
Film Stocks mist dan weer de andere filtereffecten waarmee Tiffen Dfx volgepropt zit. De plug-in werkt met Photoshop CS3, Photoshop Elements 6, Lightroom 3, Aperture 3 en recentere versies. In onze tests zien we geen verschillen tussen de emulaties in Tiffen Dfx en Film Stocks. Als je alleen de filmemulaties wilt, ben je dus goedkoper af met Film Stocks.
Prijs: 95 dollar
www.digitalfilmtools.com/filmstocks/
Elke emulatie in XeL bestaat uit drie aparte Lightroom-voorinstellingen.
De XeL:Bundle is geen plug-in maar een bundel van Lightroom-voorinstellingen (presets). De bundel telt drie onderdelen. XeL:Local Adjustments is bedoeld voor lokale aanpassingen met het Aanpassingspenseel van Lightroom en valt buiten deze test.
Xel:Color en Xel:Black and White daarentegen zijn presets waarmee je vijftig verschillende kleurenfilms en vijftig verschillende zwart-witfilms kan emuleren.
Zodra je de voorinstellingen in Lightroom hebt geïnstalleerd, verschijnen ze in het paneel Voorinstellingen in de module Ontwikkelen. Elke emulatie omvat eigenlijk drie presets: Mix (past kleurtoon, verzadiging en luminantie van de kleurkanalen aan); Tone (wijzigt de kleurtintcurve en de helderheid); en Grain (voegt korrel toe).
Doordat je deze presets een na een moet toepassen, is het lastig om vooraf te weten hoe een bepaalde emulatie eruit zal zien. Het voordeel is natuurlijk dat je meer controle over het resultaat hebt dan met een klassieke 'one-click' preset.
Prijs: 49,99 dollar
www.x-equals.com/blog
Met de filter Film Efex:Modern kan je filmemulaties toepassen in Nik Color Efex Pro.
Silver Efex Pro bevat emulaties voor populaire zwart-witfilms.
Color Efex en Silver Efex van Nik Software zijn buitenbeentjes in deze test. Het zijn geen zuivere filmemulators, maar plug-ins voor uitgebreide kleureffecten, respectievelijk omzetting naar zwart-wit. Toch kan je ze ook gebruiken om een film na te bootsen.
In Color Efex heet een van de filters 'Film Efex: Modern'. Als je die toepast, kan je kiezen uit 33 emulaties van courante films van Kodak, Fuji en Agfa. Deze emulaties kan je nog verfijnen door de kleurrespons en de verzadiging per kleurkanaal aan te passen.
In Silver Efex kies je eerst één van 38 voorinstellingen om je foto naar zwart-wit om te zetten. Deze conversie kan je dan verder aanpassen, met onder meer de optie om een 'filmtype' te kiezen. De lijst is beperkt tot achttien veelgebruikte filmtypes, zoals Kodak Tri-X en Ilford Delta. Per film kan je nog de korrel, kleurgevoeligheid, niveaus en curves aanpassen.
In beide plug-ins is de interpretatie van de films erg vrij; je moet een voorinstelling sterk aanpassen vooraleer de kleurweergave en het contrast enigszins op die van de originele film lijken. Color Efex 4 en Silver Efex Pro zijn krachtige plug-ins, maar voor hun filmemulaties zijn ze niet aan te raden.
Prijs: 199,95 euro
www.niksoftware.com
We passen op al deze softwarepakketten drie bekende filmemulaties toe, Kodachrome 64, Fuji Velvia 100 en Kodak Tri-X 400. In de speciale uitgave Winter van Shoot vind je alle beeldresultaten voor een duidelijke vergelijking.
Emulatie: Kodachrome 64
Kodachrome was jarenlang de gouden standaard voor professionele kleurenfotografie, en werd zelfs bezongen door Paul Simon. XeL tovert een storende blauwe kleurzweem op het wit van de ogen, en Color Efex Pro is te helder. De emulaties van Dfx, Film Stocks en Exposure zijn aanvaardbaar maar wat vlak; FilmPack van Dxo Labs stopt heel wat contrast in de emulatie, wat beter aansluit bij de eigenschappen van Kodachrome.
Emulatie: Fuji Velvia 100
Velvia 100 van Fujifilm stond bekend om zijn levendige, gesatureerde kleuren. Nik Color Efex en XeL Color leggen dat er net iets té dik op. De verschillen tussen de vier andere emulaties zijn erg klein: er is geen duidelijke winnaar. Het bewijst wel dat emulaties (zonder aanpassingen) niet steeds een fraai resultaat opleveren; ze zijn geen wondermiddel om je foto meer pep te geven.
Emulatie: Kodak Tri-X 400
Deze emulaties bootsen de klassieke Kodak Tri-X 400 zwart-witfilm na. De XeL-voorinstelling geeft een erg donker resultaat, terwijl bij Silver Efex het detail in de witte delen verdwijnt. Tussen Exposure, Film Stocks en Dfx is er weinig verschil. FilmPack 3 (foto hieronder) heeft de meest overtuigende emulatie van de typische korrel van Tri-X.
Voor plug-ins maak je het best een 16 bits tiff-bestand in AdobeRGB.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang elke woensdag en vrijdag het beste uit de fotografiewereld in je mailbox.
Krijg Shoot Magazine 6 keer per jaar (inclusief 2 extra dikke dubbelnummers) vol inspiratie, tips en fotoplezier rechtstreeks in je brievenbus.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Ontvang elke woensdag en vrijdag het beste uit de fotografiewereld in je mailbox.
