Portfolio Robert Biesemans: “Een mensenfotograaf in hart en nieren”

Als eenvoud mag sieren; dat is de leuze van fotograaf Robert Biesemans. Al decennialang is hij aan de slag als fotograaf. Beelden maken op locatie of in zijn eigen studio in Kapellen, het heeft geen geheimen meer voor hem. Zijn jarenlange ervaring deelt hij graag met andere fotografen. “Ik ben een open boek. Alles dat ik geleerd heb, geef ik graag door aan anderen.”

Waar fotografen het meest tegen aanbotsen, vraag ik aan Robert Biesemans wanneer hij me vertelt dat hij regelmatig fotografen over de vloer krijgt voor workshops. “Op stip staat de vraag hoe je modellen moet aansturen. Dat steekt er met kop en schouders bovenuit. Daarnaast krijg ik veel vragen over het gebruik van lichtbronnen”, vertelt Biesemans. “Heel veel fotografen willen graag portretten maken, maar vaak breekt hen het zweet uit als ze met modellen moeten werken. In heel wat van mijn workshops leg ik daar dan ook de klemtoon op. Standaard start ik met tips over hoe je dat het beste aanpakt.”

Stel je model gerust

Hoe ga je dan het beste te werk als je model voor je lens staat? “Wanneer modellen mijn studio binnenstappen, stel ik hen meteen gerust. Als ik hen vraag iets te doen dat ze niet graag doen, mogen ze mij dat altijd vertellen. Dat is voor mij de basis. Ik hou hun lichaamstaal constant in de gaten. Aan de ogen zie je snel of iemand op zijn gemak is of niet, of een model poses aanneemt waar ze zich comfortabel of ongemakkelijk bij voelt. Meestal neem ik een aantal foto’s en gaan we al tijdens de shoot aan de computer zitten om ze te bekijken. Mijn model kan dan al aangeven welke beelden ze mooi vindt. Tegelijk ziet ze zelf de evolutie in de beelden en in haar poses. Als we verdergaan kan ze daar op inspelen. Ik werk in series van 20 tot 30 foto’s die ik op zo’n twee minuten maak. Dan lopen we samen door de beelden en gaan we weer verder. Dat neemt misschien veel tijd in beslag tijdens de shoot, maar het voordeel is dat je model weet wat je aan het maken bent. En na de shoot heb je al een goede selectie van de beelden.”

Wat is jouw stijl?

Een ander thema waar veel fotografen mee worstelen is het ontwikkelen van hun persoonlijke stijl. “Ook daarvoor kan je een workshop bij mij volgen”, legt Biesemans uit. “Belangrijk om mee te geven is dat zoiets tijd vergt. Het is geen exacte wetenschap, het moet doorheen de jaren groeien. Als je te veel moeite doet om het te zoeken, krijg je net het tegenovergestelde effect en komt het geforceerd over. Te veel nadruk leggen op één stijl, levert soms ‘vervelende’ fotoreeksen op. Je favoriete fotografietechniek, jouw waarden, jouw algemene kennis, jouw mensenkennis, jouw fysieke en sportieve mogelijkheden, jouw geduld … gecombineerd met je eigen gevoel voor schoonheid geeft de beste resultaten. Een van de eerste factoren die jouw stijl bepalen, is het gebruik van je lenzen. Iedere fotograaf heeft wel een favoriete lens; de lens waar je het liefst mee werkt en waarbij je je het meest comfortabel voelt; dat kan een groothoeklens of een telelens zijn. Je kan al snel zien aan de beelden van fotografen welke lenzen ze verkiezen.

Aan de fotografen die hier aankloppen vraag ik een lijstje te maken van wat ze graag doen, wat ze mooi vinden, welke eigenschappen ze hebben, welke technieken ze graag gebruiken … Dat lijstje leggen ze dan langs de beelden die ze maken, en zo krijgen ze een beter zicht op wie ze zelf zijn en naar welke beelden hun hart uitgaat. Pas dan krijg je bij hun beelden het totaalpakket: je ziet in de foto’s ook de mens achter de camera. Die techniek pas ik ook toe op mezelf: als je naar mijn website surft, vind je daar een lijstje met de opdrachten die ik wel of niet graag doe.”

Mensenfotograaf

Zelf leerde Biesemans doorheen de jaren dat hij in hart en nieren een mensenfotograaf is. “Tegen een mens kan je praten, en dat doe ik graag. Dat gaat moeilijk bij landschappen of voorwerpen. Niet dat andere genres me niet interesseren. Ieder jaar gaan we op vakantie naar de zee, en dan geniet ik ervan om voor dag en dauw – wanneer er nog geen levende ziel te bespeuren is – de zee te fotograferen. Maar het liefst van al fotografeer ik mensen.”

“Als ik mijn eigen stijl zou moeten omschrijven dan is eenvoud de kern. Wanneer ik aan een portret werk, hoeft een model bijvoorbeeld geen make-up te dragen. Ik hou van naturel. Ik vraag hen om eenvoudige kledij te dragen zodat het model de aandacht trekt en je niet afgeleid wordt. Wanneer klanten me bijvoorbeeld vragen voor couple shoots, denk ik spontaan aan locaties waar er niet veel te zien valt. Ik heb veel liever dat je aan de beelden ziet dat het koppel elkaar graat ziet, dan dat je afgeleid bent door de locatie. Emoties, sfeer en dynamiek zijn voor mij de belangrijkste aspecten van een beeld. Ik zal altijd aan mijn modellen vragen om te bewegen, ik hou niet van statische poses.

Ik werk zowel graag in de studio als op locatie. In de studio heb je het voordeel dat je het licht kan controleren. Maar ook buiten kan je met licht en schaduw spelen. Dat lichtspel brengt diepgang aan je portret. Er bestaan hulpmiddelen zoals een reflectiescherm en flitsers, en die kan je zeker goed gebruiken tijdens je shoots. Maar voor mij is het gevoel dat een beeld uitdrukt nog veel belangrijker. Soms zie ik beelden die technisch perfect zijn maar waar het model een vreemde uitdrukking heeft. Daar probeer ik op te letten.”

Eenvoud siert

Eenvoud vind je ook terug in het materiaal dat Biesemans gebruikt, en in de manier waarop hij zijn beelden bewerkt. “Ik vind het belangrijk om aan andere fotografen te vertellen dat materiaal niet het allerbelangrijkste is. Het is niet omdat je duur materiaal hebt dat je betere beelden kan maken. En het omgekeerde is ook waar: een goede fotograaf kan met weinig materiaal knappe beelden maken. Leer je materiaal daarom goed kennen, experimenteer ermee en zoek de grenzen ervan op. In mijn studio heb ik een goede basis aan flitsers staan. Maar soms zie je me ook met karton en zilverpapier knutselen om het licht af te buigen of zachter te maken.”

“In mijn reeks nostalgische portretten speel ik daar bijvoorbeeld mee. Om de scherpte te breken, gebruikte ik een vuile filter met krassen. De foto’s ademen veel sfeer uit en ze doen denken aan de oude beelden die we vroeger in de analoge tijd maakten. Soms is het goed om alle technische regels die je kent overboord te gooien en te experimenteren. Niet alles hoeft haarscherp te zijn. Deze beelden maakte ik met een ISO tussen 6400 en 50.000. Dat kan sommige fotografen misschien afschrikken, maar ik heb veel fijne feedback gekregen op die reeks.’

“Ik probeer zoveel mogelijk met recupmateriaal te werken tijdens mijn portretsessie. Dan probeer ik met de meest onnozele dingen iets te doen. Soms slaat dat tegen, maar ik blijf proberen. Zo ben ik eens met een stukje bubbeltjespapier aan de slag gegaan. Dat gaf ik aan een model en daarmee hebben we geëxperimenteerd. Daar is uiteindelijk de reeks ‘Fragile‘ uit gegroeid. Na een tijdje is die zwart-witreeks overgevloeid naar een reeks in kleur: ‘Painted Colours’. Daar werkte ik met oude tafelkleden, doeken en kleren die we kapotscheurden. Een oude UV-filter gaf de beelden een bijzondere toets.”

Ook bewerken houdt hij natuurlijk. Biesemans zal niet langer dan enkele minuten spenderen aan de nabewerking van zijn beelden. “Meestal doe ik mijn bewerkingen in Lightroom; daar schuif ik wat met mijn contrast, helderheid en verzadiging. Af en toe gebruik ik Photoshop, maar dat gebeurt zelden. Dure softwarepakketten zijn niet aan mij besteed.”

Confronterend maar relevant

Vanwaar die passie voor fotografie komt? Biesemans was als kind al gepassioneerd door beeld. “Toen ik als kleine jongen met mijn ouders het Lam Gods ging bezoeken, werd ik overweldigd door het beeld dat ik daar aanschouwde. Dat gevoel is nooit weggegaan. Van mijn grootouders mocht ik af en toe hun camera lenen om een foto te maken. En in de jeugdclub leerde iemand me in de donkere kamer foto’s ontwikkelen. Zodra ik een centje kon bijverdienen, kocht ik mijn eerste camera.”

Intussen heeft Biesemans er al een decennialange carrière opzitten. Welke toekomstdromen heeft hij nog? “Steeds meer mensen vinden mij om persoonlijke fotoreeksen te maken. Soms gaat het over heftige thema’s zoals partnergeweld. Een tijd geleden maakte ik bijvoorbeeld een reeks over zelfverwonding. Dat heeft me enorm aangegrepen. Met die reeks willen we anderen ook bewust maken en tonen dat je niet alleen bent. Zulke reeksen wil ik in de toekomst nog meer maken. Ze zijn confronterend, maar spelen wel een belangrijke rol in onze maatschappij. Daarnaast geef ik ook geregeld lezingen in fotoclubs. Die zet ik ook graag verder.”

5 tips om jouw fotografie naar een hoger niveau te tillen

• Ga rustig op zoek naar je eigen stijl en forceer niets. Gun jezelf de tijd om te zoeken naar de beelden die jouw hart sneller doen kloppen.
• Leer jezelf beter kennen. Het helpt om een lijstje te maken met eigenschappen van jezelf, dingen die je mooi vindt, beelden die je niet aanspreken, fotografietechnieken en tools die je graag gebruikt …
• Leer je materiaal kennen en durf de grenzen ervan te verkennen: ook met weinig materiaal kan je knappe beelden maken.
• Stel je modellen gerust. Kijk naar hun lichaamstaal tijdens een shoot, daar kan je van afleiden hoe ze zich voelen tijdens je shoot.
• Speel met de regels van techniek en durf ze ook eens overboord te gooien.

Ontdek het werk van Robert en zijn workshops via zijn website.