Juist terwijl mijn foto-opdrachten leken op de drogen, kreeg ik de kans om een uitdagend project op te pakken. In het kader van haar 75ste verjaardag liet ik de rijke geschiedenis van de Belgische Luchtmacht in beeldverhalen herbeleven.
Het coronavirus en de bijhorende wereldwijde pandemie heeft ongetwijfeld ook voor heel wat fotografen een immense impact gehad. Dit was ook het geval voor mij, met als gevolg dat veel van mijn geplande fotoprojecten in zowel het binnenland als het buitenland in 2020 en 2021 geannuleerd werden.
Hierdoor werd ik verplicht mijn horizon te verruimen en kwam ik bij wijze van toeval terecht in de wereld van re-enactmentfotografie. Nadat ik een fotoshoot van oude vliegtuigen van de Belgische Luchtmacht had gedaan in het 1 Wing Historical Centre op de vliegbasis Beauvechain, bleek de Belgische Luchtmacht hier bijzonder veel interesse in te hebben aangezien zij in 2021 hun 75ste verjaardag vierde.
Deze verjaardag was immers het perfecte moment om de rijke geschiedenis van de Belgische Luchtmacht zo origineel en authentiek mogelijk terug in beeld te brengen met behulp van prachtige oude vliegtuigen, unieke locaties, fantastische re-enactors en heel wat uren fotobewerking. Met deze foto’s probeer ik niet alleen het verhaal in beeld te brengen van de piloten of de vliegtuigen zoals dit er vele jaren terug moet hebben uitgezien, maar ook van alles wat er zich rond heeft afgespeeld.
Unieke locaties
Voor dit unieke project bleek al gauw dat het vinden van de juiste locaties met of zonder bijhorende vliegtuigen een belangrijke opdracht zou worden. Een van de eerste locaties die ik hiervoor gebruikte, was het 1 Wing Historical Centre op de Beauvechain vliegbasis in Waals-Brabant. Dit openluchtmuseum bezit tal van vliegtuigen die de Belgische Luchtmacht ooit heeft gebruikt én deze vliegtuigen staan opgesteld in een mooie omgeving. Omdat het museum nog maar net beschikte over een prachtige replica van een Spitfire Mk.9 was dit een ideale kans om hier een fotoshoot van te maken.
De hoofdrol in het beeldverhaal was een jonge Belgische piloot die ten tijde van de Tweede Wereldoorlog vloog voor de Royal Air Force. Een tweede locatie die dienst deed als decor was de impressionante luchtvaarthal van het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis. Dit is vandaag de dag onderdeel van het War Heritage Institute. In deze honderdzeventig meter lange en veertig meter hoge oude hal aan het Jubelpark in Brussel bevinden zich tientallen kleine en grote vliegtuigen.
Ze hebben allemaal een belangrijke rol gespeeld binnen de Belgische civiele en militaire luchtvaartgeschiedenis. In deze luchtvaarthal maakte ik op een avond foto’s met enkele re-enactors van de bekende Vlaamse re-enactors groep The Merlins.
Zij vertelden een verhaal rond onder andere een Douglas C-47B Dakota transportvliegtuig. Als derde bijzondere locatie voor het maken van deze foto’s koos ik het vliegveld van Goetsenhoven nabij de stad Tienen.
Deze oude vliegbasis deed ooit dienst als vliegschool voor de Belgische Luchtmacht en beschikt vandaag de dag nog over de oude verkeerstoren met bijhorende dienstgebouwen. Voor mij was dit het perfecte decor voor een dit project. Ondanks het feit dat er tijdens deze fotoshoot geen vliegtuigen aanwezig waren, konden we de luchtvaartgeschiedenis opnieuw herbeleven, wederom dankzij de professionele medewerking van The Merlins re-enactors.
The Merlins waren ook van de partij op de luchthaven van Deurne waar ik met hen foto’s maakte in het bijzijn van een nog steeds vliegend North American AT-6G Texan vliegtuig. Dat werd in de jaren vijftig binnen de Belgische Luchtmacht gebruikt voor het opleiden van piloten.
Foto´s vertellen verhalen
Wanneer je met een foto de geschiedenis terug wilt laten beleven, is het belangrijk dat de foto een verhaal vertelt. Een oud vliegtuig, een oud legerkostuum of een oud vliegveld komen in een foto pas echt tot hun recht wanneer hier een scène of verhaal uitgebeeld wordt. Om deze scènes zo realistisch mogelijk te maken, werd enkele malen beroep gedaan op de professionele hulp van de Vlaamse re-enactmentgroep The Merlins.
Zij beschikken over de juiste kostuums en attributen en konden daarmee de verhalen perfect in beeld brengen. De combinatie van hun ervaring en kennis alsook de unieke locaties zorgden voor fantastische momenten waaruit enkele unieke en authentieke beelden zijn ontstaan.
Daarnaast deed ik ook een beroep op de vrijwilligers of oudgedienden van de Belgische Luchtmacht die zich voor het maken van deze foto’s perfect konden inleven. Tijdens de fotoshoots bespraken en planden we sommige scènes op voorhand. Daarnaast ontstonden ook heel wat mooie foto’s uit pure improvisatie, wanneer de re-enactors helemaal opgingen in hun rol van piloot, hoge officier of technicus.
Laat het licht zijn ding doen
Bij het maken van bijna deze gehele fotoreeks koos ik bewust om steeds te werken met natuurlijk licht en geen beroep te doen op extra kunstlicht. Kunstlicht leek mij voor dit type van fotografie nogal hard. Vaak was er ook de tijd niet om een hele opstelling van softboxen of ander soort kunstlicht op te zetten. Dit was allesbehalve een eenvoudige beslissing, aangezien veel van deze foto’s binnen zijn gemaakt en de natuurlijke lichtomstandigheden niet altijd optimaal waren.
Toch bleek dit de juiste keuze te zijn aangezien het de authenticiteit van de foto’s ten goede kwam. Bovendien was ik op deze manier verplicht om mezelf als fotograaf alsook de instellingen van mijn camera steeds aan te passen aan de situatie van het moment. Zo maakte ik op een avond de foto’s in het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis aan het Jubelpark in Brussel, terwijl de oude vliegtuigen belicht werden met zacht licht afkomstig van de zonsondergang dat door de ramen naar binnen viel.
De grootste uitdaging kwam er toen er foto’s werden gemaakt in een oude metalen barak die voor de gelegenheid omgetoverd werd tot een bar uit de Tweede Wereldoorlog. In deze barak, waar zeer weinig zonlicht binnenkwam, vierden piloten en officieren het einde van de Tweede Wereldoorlog. Voor het fotograferen van deze scènes koos ik bewust om te werken met iets langere sluitertijden, zodat er opzettelijke bewegingsonscherpte te zien was bij een dansend koppel.
Het gebruik van kunstlicht was hier handig geweest, maar het zou de gecreëerde sfeer die deze scène weergaf ongetwijfeld verpest hebben. Enkel bij het maken van de nachtelijke foto’s op het 1 Wing Historical Centre op de Beauvechain vliegbasis gebruikte ik beperkt kunstlicht als tegenlicht of om het onderwerp zeer zacht te belichten.
Op naar de juiste bewerking
Naast het maken van de foto’s besefte ik al gauw dat er voor dit project ook heel wat tijd zou besteed worden in de nabewerking van de beelden. Daarvoor maakte ik, zoals bij al mijn andere fotoprojecten, gebruik van Adobe Lightroom Classic. Ik wilde de foto’s niet allemaal omzetten naar een klassieke zwart-witbewerking, maar ze vooral een zachte vintagelook geven.
Daardoor zouden de verhalen en scènes veel meer tot hun recht komen. Na heel wat experimenteren en zelfstudie kwam ik uiteindelijk uit bij een zelf gecreëerde vintagefilmbewerking, waarbij de foto’s toch nog voorzien zijn van een beetje kleur. Daardoor lijkt het alsof ze lang geleden werden gemaakt. Dit effect bereikte ik door de levendigheid van de kleuren fel op te trekken en tegelijk ook de verzadiging drastisch naar omlaag te brengen.
Met deze techniek kon ik kleuren op een meer zachte manier weergeven. Op het einde van een bewerking voegde ik aan elke foto nog een licht ouderwets korreleffect toe, waardoor de foto’s minder ‘glad’ lijken – alsof ze zijn gemaakt met een korrelige film
ik wilde de foto´s vooral een zachte vintagelook geven.
DSLR vs systeemcamera
Het grootste deel van de foto’s maakte ik met de Nikon Z6 II, die ik in juli 2021 heb aangekocht. Daarnaast schoot ik een deel met een Nikon D750. Het project is dus een mooie gelegenheid om de twee camera’s met elkaar te vergelijken.
Eerst en vooral is de Z6 II 135 gram lichter ten opzichte van de D750, en dat voel je na een tijdje wel. Het grootste fysieke verschil tussen beide body’s is dat de Nikon Z6 II een Z-mount heeft van 55 mm. Daardoor valt er meer licht op de sensor ten opzichte van de F-mount van de Nikon D750 die 47 mm meet.
Beide body’s beschikken over een uitklapbaar scherm achteraan de camera, maar bij de Nikon Z6 II is dit ook een touchscreen. Daardoor kan je bepaalde functies, zoals inzoomen, zeer snel kan uitvoeren. Terwijl de D750 6,5 frames per seconde kan maken, is dit bij de Z6 II meer dan verdubbeld (14 frames per seconde). Wat mij persoonlijk het meest opviel was dat de kleuren van foto’s die ik maakte met de Z6 II veel levendiger zijn en vaak ook helderder werden weergegeven. Het grootste verschil tussen beide body’s merkte ik op vlak van dynamisch bereik.
Beide body’s beschikken over een uitklapbaar scherm achteraan de camera, maar bij de Nikon Z6 II is dit ook een touchscreen. Daardoor kan je bepaalde functies, zoals inzoomen, zeer snel kan uitvoeren. Terwijl de D750 6,5 frames per seconde kan maken, is dit bij de Z6 II meer dan verdubbeld (14 frames per seconde). Wat mij persoonlijk het meest opviel was dat de kleuren van foto’s die ik maakte met de Z6 II veel levendiger zijn en vaak ook helderder werden weergegeven.
Het grootste verschil tussen beide body’s merkte ik op vlak van dynamisch bereik. Zo bleven de kleuren nog een mooi natuurlijk bij de Nikon Z6 II wanneer een foto onderbelicht werd en de schaduwen of belichting werden opgetrokken. Dit terwijl er vaak een paarse gloed opdook bij foto’s die ik in soortgelijke situaties met de D750 maakte. Daarnaast bleek de scherpstelling en de scherpstelpunten bij de Z6 II op heel wat vlakken veel beter te zijn.
Je kan de camera namelijk automatisch laten scherpstellen over vrijwel het volledige beeldveld. Ook de autofocus met automatische gezichtsherkenning is een bijzondere meerwaarde voor dit soort fotografie. Het enige nadeel dat ik tot op heden heb ervaren met de Nikon Z6 II, is de levensduur van de batterij. Bij shoots die een hele dagen of meerdere uren duren is het aangeraden om meerdere opgeladen batterijen mee te nemen.
Automatische gezichtsherkenning is een meerwaarde voor dit soort fotografie.
De auteur bedankt de dienst IPR van de Belgische Luchtmacht, het 1 Wing Historical Centre, het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis in Brussel en The Merlins voor de realisatie van deze foto’s en de professionele samenwerking.
Wil je beter leren fotograferen?
Neem dan een abonnement op Shoot Magazine (6x per jaar).
Shoot is hét fotografiemagazine voor en door enthousiaste fotografen. In Shoot vind je de beste tips en trucs, workshops en cursussen voor geslaagde foto’s, de knapste fotoplekjes in België, de helderste uitleg over fotografietechnieken, tests van nieuwe camera’s, lenzen en meer, plus foto’s van de beste Belgische fotografen.
