Kurt Tong wint Prix Élysée met dit innemende liefdes- en beeldverhaal

De Chinese Kurt Tong is dit jaar geëerd met de Prix Elysée. Het Zwitserse Musée de l’Elysée reikt deze prijs sinds 2014 eens in de twee jaar uit aan een talentvolle fotograaf. De in Hong Kong geboren fotograaf heeft de onderscheiding gekregen voor zijn project genaamd Dear Franklin.

Tongs werk is door de internationale jury geselecteerd uit een shortlist van acht projecten. In Dear Franklin verkent de laureaat zijn Chinese roots met fotografie als een verhalend hulpmiddel. “Dit project brengt de grote geschiedenis samen met fundamentele onderwerpen, zoals immigratie, oorlogen en ontheemding. Maar het is ook een liefdesverhaal dat ons allemaal raakt”, aldus directeur van het museum, Tatyana Franck, over de jurykeuze voor het project.

Kurt Tong is geboren in 1977 in Hong Kong. Hij studeerde in 2006 af aan het London College of Communication met een master in documentaire fotografie. Tong groeide op in het Verenigd Koninkrijk, en onderzoekt in zijn werk zijn Chinese roots, zijn opvoeding en zijn moederland. Daarbij hanteert hij steevast een verhalende stijlvorm met meerdere lagen. Op die manier heeft hij in recent werk onder meer de Aziatische diaspora, Chinese begrafenispraktijken en het vroege Chinese feminisme onderzocht. Het werk van Kurt Tong is geworteld in de fotografie, maar de kunstenaar verwerkt er ook andere media, performance art en publieksparticipaties in.

Project Dear Franklin

De inspiratie voor het onderscheiden werk gaat terug tot 2018, toen een vriend van Tongs buurman overleed. Die kreeg daardoor een oude houten koffer verzegeld met een taoïstisch zegel in bezit. De kist bevatte een aantal handgeschreven brieven, oude foto’s en talloze boeken uit de jaren twintig, allemaal afkomstig van een man genaamd Long.

Tong kamde maandenlang aanwijzingen door om erachter dat te komen dat Long in 1912, net na de val van het keizerlijke China, in een arm gezin was geboren te Hong Kong. Toch slaagde hij erin om te studeren aan de beste universiteit van Shanghai. Ook werd hij lid van de high society, die handel dreef met verschillende koloniale bezetters. Long verloofde zich zelfs met Dongyu, de dochter van een hooggeplaatste Kwomintang-generaal.

In 1948 sloeg het noodlot toe. Tijdens een ontsnappingspoging aan het communistische leger, werd Dongyu’s boot door een oude Japanse zeemijn tot zinken gebracht. Ze overleefde het ongeluk niet. Long was diepbedroefd maar besloot door te gaan met het geplande huwelijk. Hij trouwde in een uitgebreide spookhuwelijksceremonie en werd zo voor eeuwig verbonden met zijn lief in de geestenwereld.

Kort na de bruiloft vluchtte Long naar Hong Kong. Hij emigreerde naar de VS, probeerde er een bestaan en bedrijven op te bouwen, maar bleef uiteindelijk berooid achter. Nadat hij was teruggekeerd naar Hong Kong, pleegde hij in 1962, nog steeds vol van verdriet, zelfmoord door tijdens Typhoon Wanda in de Victoria Harbour te springen.

Kurt Tong snijdt actuele thema’s aan

Ondanks dat het leven van Franklin Long zich afspeelt in de eerste helft van de 20^e eeuw, lopen er zeer actuele thema’s doorheen. Tong vertelt een verhaal over sociale mobiliteit, migratie en tragedie, en over mensen die alles riskeren voor betere kansen. In het project onderzoekt hij ook de bijgelovige praktijken rond waarzeggerij, magie en obscure taoïstische praktijken. Hij toont mensen via het bovennatuurlijke dingen willen afsluiten of eraan willen ontsnappen.

Volgens Prix Elysée-jurylid Laurel Parker is Kurt Tongs Dear Franklin op de eerste plaats een boekproject. “Hij creëert een nieuw verhaal van verhalen die al bestaan: gevonden brieven, historische fotografie, gevonden voorwerpen. Hij vermengt die met zijn eigen fantasie en fotografische creaties. Tong gebruikt een mix van fictie en historische gebeurtenissen om actuele problemen als gedwongen migratie, oorlog en de effecten daarvan op het individu, aan te kaarten.”

Over Prix Elysée

De Prix Elysée is gelanceerd in 2014 met als doel artistieke fotografische werken te ondersteunen. Het Musée de l’Elysée werkt daarbij samen met de Zwitserse horlogemaker Parmigiani Fleurier. De laureaten ontvangen financiële hulp bij het maken van een boek en begeleiding van een curator, zodat ze een volgende, beslissende stap in hun carrière kunnen zetten.