Een lichtomvormer is een specifiek gereedschap voor de fotograaf. Welke je moet gebruiken, hangt af van het resultaat dat je wilt bereiken. Een overzicht.
In het Shoot-artikel over wat je moet weten om met studiofotografie te beginnen kwamen accessoires om het licht van je studioflitsers mee vorm te geven al kort ter sprake.
In dit overzicht gaan we dieper in op wat je met dergelijke light modifiers of lichtomvormers kan doen.
Wat is een lichtomvormer precies?
Een lichtomvormer is een specifiek gereedschap voor de fotograaf, net zoals een beitel dat is voor een schrijnwerker. Elk gereedschap heeft een bepaald doel; zo dient een een hamer om ergens spijkers in te slaan.
Zo is het ook met lichtomvormers: elk type geeft op een heel eigen wijze vorm aan het licht dat uit je studioflitsers komt. Welke lichtomvormer je moet gebruiken, hangt af van het resultaat dat je wilt bereiken.
Het werkingsprincipe van iedere lichtomvormer is vrij gelijkaardig. Door reflectie (weerkaatsing) en diffusie (verspreiding) vormen ze het naakte licht dat uit een studioflitser komt om naar een ander type licht; of ze maken het licht beter richtbaar.
Lichtomvormers zitten in een behuizing die met een bajonetaansluiting op een studioflitser of een andere lichtbron geplaatst wordt.
In de lichtomvormer zit minstens één puntlichtbron (flitsbuis of continulamp). Het licht daarvan zal in een eerste fase binnen de omvormer gereflecteerd worden, zodat de omvormer zo egaal mogelijk met licht gevuld wordt.
De vorm van de lichtomvormer bepaalt mee de richting waarlangs het licht de omvormer verlaat. Bij het verlaten van de omvormer kan het licht nog passeren door een extra laag diffusiemateriaal, die het licht nog egaler maakt en extra verstrooit.
Softbox en octabox
Het verschil tussen bepaalde omvormers is soms heel subtiel. De bekendste is waarschijnlijk de klassieke softbox. Die heeft een vierkante of rechthoekige vorm, en veroorzaakt dus ook een rechthoekige reflectie in blinkende onderwerpen (zoals de ogen van een model). Daarom verkiezen veel fotografen voor modelfotografie een achthoekige octabox van dezelfde grootte.
Het licht van een softbox en een octabox is zeer gelijkaardig, maar de reflectie van een octabox is ronder en daardoor natuurlijker. Ze lijkt meer op de reflectie van de zon.
Een vrij speciale vorm van een softbox zijn striplights. Dat zijn lange rechthoeken (bijvoorbeeld 122 x 30 cm) die het licht in een dunne strook bundelen. Deze striplights kan je niet zomaar vervangen door een octabox.
Als je de grote octabox achter de camera plaatst, wordt de fotograaf weerspiegeld in het catchlight in de ogen van het model.
Welke omvormer kiezen?
Je vraagt je nu wellicht af welke lichtomvormer je het best kiest. Dat is een van de meest gestelde vragen bij fotografen, maar ook een van de moeilijkste om te beantwoorden.
De keuze hangt sterk af van je doel en onderwerp. De ervaring heeft ons geleerd dat je na een tijd een heel arsenaal aan omvormers in je tas hebt zitten omdat je ook steeds weer nieuwe uitdagingen tegenkomt die een aangepast werktuig vereisen. Dat gezegd zijnde: als je – zoals de meeste studiofotografen – mensen wilt fotograferen, kom je al een heel eind met een standaardsoftbox van 80 x 100 cm.
De verschillende omvormers zijn inderdaad ook nog eens in verschillende afmetingen verkrijgbaar. Het juiste formaat hangt ook weer samen met je onderwerp. De verhouding tussen het onderwerp en de lichtbron bepaalt mee hoe het licht aanvoelt. Hoe groter de lichtbron ten opzichte van het onderwerp, hoe zachter het licht. Als je kleine voorwerpen fotografeert, kom je dus met een kleinere omvormer weg dan iemand die auto’s of vrachtwagens wil fotograferen.
Veel fotografen zul je ook horen spreken over de kwaliteit van het licht: dat is het resultaat van de samenloop tussen de vorm, de afmetingen en het materiaal van de omvormer.
Vergelijking met vaste opstelling
Om de eigenschappen van de verschillende soorten omvormers te tonen, gebruikten we een vaste opstelling met telkens slechts één lichtbron. Het model stond op drie meter van de witte achtergrond. De lichtbron stond rechts van de camera, op twee meter in een hoek van ongeveer 45°. Links van de camera bevond zich een grote witte muur die als reflector dienst deed.
De foto’s in onderstaande artikelen zijn minimaal nabewerkt om duidelijk het verschil te tonen in hooglichten en schaduwen, zoals ze bij de opname worden geregistreerd. Normaal zou je deze foto’s nog verder nabewerken voor je ze publiceert.
Om de foto’s te maken, konden we beschikken over de studio van Walter Peulders. Onze modellen waren Brooke Van Overwaele en Xira Geeraerts. De make-up en het haar werden verzorgd door Michelle De Raedt. Alle lichtomvormers werden ter beschikking gesteld door Servix.
Website Michel EngelenWebsite Peter Nackaerts
Wil je beter leren fotograferen?
Neem dan een abonnement op Shoot Magazine (6x per jaar).
Shoot is hét fotografiemagazine voor en door enthousiaste fotografen. In Shoot vind je de beste tips en trucs, workshops en cursussen voor geslaagde foto’s, de knapste fotoplekjes in België, de helderste uitleg over fotografietechnieken, tests van nieuwe camera’s, lenzen en meer, plus foto’s van de beste Belgische fotografen.
