Op locatie: De Voerstreek

De Voerstreek is een van de mooiste gebieden van Vlaanderen voor landschapsfotografen. Nergens zijn de vergezichten zo spectaculair als hier in het uiterste oosten. En je uitzicht wordt zelden zelden belemmerd door lelijke gebouwen of megaschuren.
De Voerstreek vormt het overgangsgebied tussen het land van Herve en het Heuvelland in Nederlands Limburg. De streek ligt als een eiland in het Waals landsgedeelte, vlak tegen de Nederlandse grens. De heuveltoppen worden er beheerst door rijke loofbossen, de weilanden en beekdalen zijn afgezoomd met een bonte diversiteit van hagen en heesters en veel weiden worden gedomineerd door hoogstamfruitbomen. Het is die geweldige variëteit aan landschapselementen die deze streek zo aantrekkelijk maakt voor landschapsfotografie.

 
De hele Voerstreek loont de moeite. Maar als je een keuze moet maken, dan ga je het best naar de oostkant van de streek vanwege het uitgesproken reliëf, dat meer mogelijkheden biedt voor de landschapsfotograaf. Vanuit een hoger standpunt kun je immers meer spelen met voor- en achtergrond en daardoor meer diepte in je beelden creëren. Zijn de achterliggende heuvels hoog genoeg, dan kunnen ze ook volledig als achtergrond fungeren. Dat kan handig zijn op dagen met een saaie blauwe lucht. Door dan de hemel te elimineren in je compositie worden je beelden soms sterker. Zeker in een fotoreeks kan een steeds maar repeterende egaal blauwe lucht een storende factor zijn.
Het is overigens iedere keer weer verrassend om vast te stellen hoe een gering hoogteverschil van enkele tientallen meters een enorm effect geeft in je zicht op de omgeving en het perspectief van je beelden. Vandaar het succes van de vele uitkijktorens die je overal in Vlaanderen kunt vinden. Maar zelfs op de hoogste toppen van het reliëfrijke zuiden van Vlaanderen zou je soms wat hoger willen staan om net dat beetje extra berggevoel over te brengen. Die enkele tientallen meters die je daarvoor tekort komt in de Vlaamse Ardennen, het Pajottenland of Hageland vind je dus wel degelijk in de Voerstreek, waar de hoogste heuvels boven de 250 meter reiken.
 

In een fotoreeks kan een
egaal blauwe lucht een
storende factor zijn.

 

Wegen

De streek dankt een groot deel van zijn charme aan de verkeersluwe wegen, die je de kans geven om in een rustig tempo van de omgeving te genieten. Je kunt de hele Voerstreek gemakkelijk met de auto verkennen, maar met de fiets en zeker te voet ontdek je zoveel meer. Een regel die natuurlijk bijna overal van toepassing is, maar in de Voerstreek net een tikkeltje extra omdat er in verhouding met de oppervlakte weinig verharde wegen zijn.
Als er iets is wat je als landschapsfotograaf misschien wel een beetje zult missen in de Voerstreek, dan zijn het waterpartijen. Er zijn hier geen meren of vennetjes te bespeuren en de rivieren zijn soms moeilijk te bereiken omdat weilanden tot aan het water komen en er geen wandelwegen naast lopen.

 
Omdat er nergens moerassen of vennen liggen, is ook de kans op laaghangende ochtendnevel een stuk kleiner dan elders in Vlaanderen. Maar het komt wel voor. Ik droom er zelf al lang van om de Voerstreek eens in de mist te fotograferen. Het is er nog niet van gekomen, maar de voldoening moet hier erg groot zijn. Je moet dan wel in de vroege ochtend tijdig op de juiste plaats staan. Terreinkennis is onontbeerlijk bij landschapsfotografie en hoe klein de Voerstreek ook is, het heeft me toch heel wat tijd gekost om de streek te doorgronden. Een raad die ik hier alvast wil meegeven: blijf in de Voerstreek niet te lang in de vallei hangen maar zoek het wat hogerop. Zodra je de heuvels opwandelt, opent er zich een andere wereld.
 

Hoe en wanneer?

Er zijn twee compleet verschillende invalswegen naar de Voerstreek. Een weloverwogen keuze is belangrijk als je tijdig op de juiste plaats wilt staan. Wellicht kom je vanuit het noordwesten via de E313 Hasselt-Luik en rijd je langs de westkant via Moelingen de Voerstreek binnen. Dat is interessant voor wie ’s morgens bij nevel de Waalse industrie wil fotograferen. Vervolgens kun je via een lang lint alle zes de Voerdorpjes verkennen.
Je kunt echter ook vanuit het zuiden via de E40 naar de Voerstreek rijden. Via het verkeersknooppunt van Battice rijd je naar Aubel en van daaruit rechtstreeks naar het meest oostelijke en meest reliëfrijke gedeelte van de Voerstreek. En dat is dan weer interessant voor wie een prachtige zonsopkomst wil fotograferen vanuit het hoogste punt in Remersdaal. We komen daar later in het artikel op terug.
We staan nu aan het begin van de zomer en dat is niet meteen het favoriete seizoen voor landschapsfotografen. Je ziet in dit artikel dan ook vooral lente- en herfstbeelden. Dit zijn nu eenmaal de seizoenen die landschapsfotografen het meest aanspreken. Niet in het minst omdat je buiten de zomer niet heel vroeg hoeft op te staan om het magische ochtendlicht te kunnen vangen. Al kan dat natuurlijk wel, als je in de buurt blijft overnachten en je wekker zet.

Vanwege de hoogstamfruitbomen is de lente een prachtig seizoen om deze streek te bezoeken. Maar dankzij de talrijke loofbossen geldt dit evengoed voor de herfst. In de zomer hebben we al snel te kampen met grote contrasten. Het frisse lentegroen is veranderd in massief en egaal donkergroen waar amper nog zonlicht in kan doordringen. Daar staat dan tegenover dat er in de vroege zomer geen einde aan een dag lijkt te komen, dat we soms verwend worden door spectaculaire onweersluchten en dat het rond de beekjes krioelt van fladderende macrofiguranten. Anders gezegd, elk seizoen heeft wel zijn charmes.
 

De hotspots

De Voerstreek mag dan een relatief kleine streek zijn, voor landschapsfotografen komt het erop aan om in de vroege ochtend meteen op het juiste moment op de juiste plaats te staan. Dan kun je maar beter goed voorbereid zijn. Ik noem hier mijn favoriete locaties van de Voerstreek.
Het spoorwegviaduct in Sint-Martens-Voeren domineert het omringende landschap. Vanaf de heuvels aan de noordkant van het viaduct heb je een uniek zicht op dit monument. Vanuit het centrum rijd je via de Kerkstraat, Kwinten en Ulvend naar boven. Halverwege de klim loopt de weg eventjes vlak en heb je een schitterend uitzicht over de vallei. Een beetje verderop waar de weg weer helt en naar rechts loopt, kun je aan de linkerkant een hooiland betreden. Ga er op zoek naar spannende invalshoeken. Zoals op veel plaatsen in de Voerstreek kunnen koeien op de voorgrond je compositie sterker maken. Zie je een paar everzwijnen, dan is dat nog beter. Het kan je zomaar overkomen hier in de Voerstreek, jawel!

 

Remersdaal

Een van de allermooiste landschappen die je in Vlaanderen kunt bewonderen vind je in de gemeente Remersdaal in het uiterste oosten van de Voerstreek. Rijd vanuit het dorp via de straat Kultjen naar het hoogste punt van Vlaanderen (287,5 m). Je kijkt van hieruit over het achterland van Aken recht naar Duitsland. Nergens zijn er storende landschapselementen te bespeuren. Hier kun je schitterende zonsopgangen fotograferen! In oostelijke richting ligt een prachtig golvend landschap en met een beetje geluk zie je in de vroege ochtend een aantal reeën op de voorgrond. Helemaal bovenaan vlak voor de kruising met de Roodbos (een straat) kun je de hooilanden betreden. Blijf dus zeker niet op de weg en ga op zoek naar andere invalshoeken door de heuvel af te lopen.
Je kunt hier naar hartenlust experimenteren met verschillende brandpunten. Met een groothoeklens kun je de aandacht vestigen op het weidse landschap en de onbelemmerde uitzichten. Met een telelens geef je het aanzienlijke reliëf nadrukkelijker weer. Let op het verschil tussen de twee beelden hiernaast: het ene beeld is genomen met 78 mm en de andere vanuit hetzelfde standpunt met 250 mm. Landschapsfotografie kan gerust van 16 tot 400 mm gaan. Vanuit interessante locaties zoals hier in Remersdaal kun je met een dergelijk bereik uren aan de slag en kom je tot een heel gevarieerd eindresultaat in je reportage over de Voerstreek. Het loont beslist de moeite om hier meermaals per dag langs te komen. Via Roodbos, waar eveneens spectaculaire uitzichten op je wachten, kun je in een bocht terug naar Remersdaal rijden. Ook uniek is het hele traject van de N608 langs het uiterste zuiden van de Voerstreek. Je kijkt er vanuit een aanzienlijke hoogte in zuidelijke richting recht in het land van Herve.
 

Commanderie

Mijn derde favoriet: vanaf de N608 kun je via de Magis(straat) naar Sint-Pieters-Voeren rijden. Hier krijg je weer een uitzicht voorgeschoteld dat unieke mogelijkheden biedt. Neem beneden in de vallei het Commanderie­straatje in zuidwestelijke richting en je komt zowel letterlijk als figuurlijk in hoger sferen. Hier en daar kan een megaschuur zich als een storende factor opdringen. Maar geen probleem! Je standpuntmogelijkheden zijn hier bijzonder groot, waardoor je met een stapje naar links of rechts die struik of koe net voor zo’n schuur plaatst.
Hetzelfde geldt voor de andere kant van het dorp via de Vogelsang(straat). Als je verder doorstapt, kom je trouwens in Veurs terecht, een gehucht dat bekendstaat om zijn vele vakwerkhuisjes. Ga ook eens op zoek naar de bron van de Voer. Die bevindt zich binnen in het domein van de Commanderie in Sint-Pieters-Voeren. Je moet wel voor de toegang betalen, maar het park biedt heel wat mogelijkheden voor zowel architectuur- als landschapsfotografie.
 

 

Land van Herve

De Voerstreek is niet groot. Voor je het weet, sta je in Nederland of Wallonië. Aan de zuidkant van de Voerstreek ligt het prachtige land van Herve. We gaan die streek hier niet bespreken, maar onlangs heb ik wel een locatie ontdekt die ik jullie niet wil onthouden.
Ga eens op zoek naar de observatiebunker MN18 aan de straat Knuppelstock. Daar word je getrakteerd op een fenomenaal uitzicht op een groot deel van het land van Herve.
Vanuit de N608 neem je de Rue de la Marnière en vervolgens Le Sart. Volg dan het bord Table d‘orientation. Om bij de bunker te komen moet je dwars door een weide met koeien. Je hebt dus meteen dankbare figuranten tot je beschikking. Want als je hier met een groothoek aan de slag wil gaan, komen die koeien echt wel van pas om wat meer diepte in je beeld te brengen. Ik ga hier echter het liefst aan de slag met een telelens. Je bevindt je maar op een paar honderd meter van de Voerstreek, maar toch kijk je hier uit op een totaal ander landschap. En zeer weids landschap overigens. Een uitgelezen locatie voor panoramabeelden ook. Krijg je niet genoeg van dergelijke uitzichten? Rij dan eens tot het beroemde militaire kerkhof van Henri Chapelle. Daar is het uitzicht op het land van Herve zo mogelijk nog indrukwekkender.

Achterland van Aken

Aan de oostkant van de Voerstreek ligt het zogenaamde achterland van Aken. De streek tussen de Voerstreek en Duitsland is vrij onbekend. De spoorweg die in Sint-Martens-Voeren een dankbaar motief vormt, drukt hier nog veel meer zijn stempel op het landschap. Denk maar aan het befaamde spoorwegviaduct van Moresnet. En rondritje Remersdaal, Moresnet en het drielandenpunt kan ik iedereen sterk aanbevelen.

Overweeg om eens een landschapsbeeld
om te zetten naar zwart-wit.

Zwart-wit

Overweeg af en toe eens om een landschapsbeeld om te zetten naar zwart-wit. Vooral wanneer de kleuren in een foto niet echt aanspreken of helemaal geen meerwaarde bieden. Zeker in de volle zomer kan dat wel eens voorvallen. Met name de groene tinten kunnen in de oogstmaanden soms moeilijk doen. Als het kleurenaspect wegvalt, gaat alle aandacht naar de compositie, het contrast en het verhaal. Daardoor zal het beeld misschien interessanter overkomen. Op de kleurenversie van de foto met de koeien zie je niet zo goed dat er op de achtergrond ook paarden lopen. Bij de omzetting naar zwart-wit komen ze nadrukkelijker in beeld.
 

 
Ik ben zelf een groot liefhebber van NIK Silver Efex Pro, een onderdeel van een grotere set plug-ins. Je kunt deze software gratis downloaden via www.google.com/nikcollection. Je krijgt in Silver Efex Pro een heel aantal presets voorgeschoteld. Je kiest de preset die het dichtst bij het door jou gewenste eindresultaat komt en vervolgens kun je met heel wat schuifjes de foto verder finetunen. Als je de software nog niet kent, probeer deze dan eens uit. Er gaat misschien een hele nieuwe wereld voor je open.

 
Het spreekt vanzelf dat winterbeelden waarbij de kleuren al helemaal wegvallen zich eveneens goed lenen voor omzetting naar zwart-wit. Ook beelden van grauwe industrie lenen zich hier perfect voor. Fabrieken zul je niet vinden in de Voerstreek, maar in het uiterste westen van Moelingen heb je een fascinerend uitzicht op de Waalse industriezone aan de andere kant van de Maas. Je kijkt vanuit Moelingen overigens ook recht op de oostelijke flanken van de Sint-Pietersberg. Een uitstapje naar de Voerstreek is dus goed te combineren met de Mergelstreek rond Kanne.