Verdien geld met stockfotografie

Wereldwijd circuleren miljarden stockfoto’s. De concurrentie is groter dan ooit. Hoe val je nog op in de menigte? Professioneel fotograaf Caroline Piek werkte jarenlang als beeldredacteur bij de Nationale Beeldbank. Zij geeft tips en trucs om een extra zakcentje te verdienen met stockfotografie. Lees ook haar tien beste tips voor stockfotografie.

Stel, je maakt kans op die baan waar je al zo lang naar uitkijkt. Stap je het bedrijf binnen alsof je net uit bed gerold ben en met een rommelig portfolio, of zorg je voor een onuitwisbare eerste indruk? Uiteraard, je trekt je meest flatteuze kleding aan en presenteert werk waar niemand omheen kan. Voor je aanmelding bij een stockbureau geldt precies hetzelfde principe. Het is eigenlijk net een sollicitatiegesprek. Met een selectie van jouw beste fotografie moet je de potentiële ‘werkgever’ zien te overtuigen van je kwaliteiten. Het is dus zaak om jezelf zo overtuigend mogelijk te presenteren. 

Voorbereiding

Voor een succesvol portfolio is techniek alleen niet zaligmakend. De keuze van je onderwerpen is minstens zo belangrijk. Voordat je zomaar begint met fotograferen, is het handig om eerst te bekijken waar je verkoopkansen liggen. Maak voor jezelf eens een lijstje van stockbureaus die het best passen bij je specialisaties. Het zou zonde zijn als je sowieso al weinig kans van slagen hebt omdat jouw portfolio niet aansluit bij het aanbod van die beeldbank.

Heb je eenmaal een stockbureau op het oog, doe dan eens research naar welke onderwerpen een hoge kans op verkoop hebben. Vaak hebben beeldbanken een speciale zoekfunctie waarmee je kunt filteren op populaire of goed verkopende foto’s. Je kunt er natuurlijk voor kiezen om deze beelden exact na te maken, maar kies bij mensen bijvoorbeeld eens voor een andere kledingstijl, leeftijd of culturele afkomst. Zo creëer je voor je potentiële klanten een gevarieerder aanbod.

Tijdschriften en kranten zijn ook een mooie inspiratiebron. Je ziet precies wat er in de maatschappij leeft en welk type foto’s dat goed illustreren. Het is belangrijk dat je onderwerpen fotografeert met veel redactionele of commerciële waarde. Een foto van een zelfstandig ondernemer kan in ontzettend veel publicaties geplaatst worden. Aan de andere kant zal een foto van een berijpt takje niet snel verkopen. Andere goed verkopende thema’s zijn bijvoorbeeld de huizenmarkt, ouderenzorg, educatie en financiën. 

Wat mag en wat niet?

Jammer genoeg kun je niet zomaar elke foto op een beeldbank plaatsen. Als fotograaf ben je aan een aantal regels gebonden omdat niet elk onderwerp geschikt is voor publicatie. Wij hebben een aantal belangrijke zaken op een rijtje gezet.

Portretrecht

Als fotograaf ben je er vrij in om mensen in de openbare ruimte te fotograferen zonder dat zij daarvoor toestemming of een opdracht hebben gegeven. Maar mag je die foto’s zomaar publiceren? Het kan zijn dat de geportretteerde een redelijk belang heeft om bezwaar te maken tegen de publicatie. Hij of zij kan zich dan beroepen op het portretrecht. Iemand kan bijvoorbeeld aanstoot nemen aan de manier waarop hij of zij is gefotografeerd, of de persoon wordt in een kwaad daglicht gesteld. Denk bijvoorbeeld aan dronken jongeren die zichzelf te buiten gaan op een festival of een stelletje dat innig staat te zoenen in een verlaten steegje.

Het kan ook zijn dat personen niet geassocieerd willen worden met het onderwerp van de publicatie. Het gaat bijvoorbeeld om onderwerpen als drank, drugs, seks, gokken, geloof, ongewenste zwangerschap, ziekten etc. Als de bovenstaande foto in de krant zou staan bij een artikel over dronkenschap tijdens het uitgaan, dan is de kans groot dat deze vrouw bezwaar maakt. Gaat het artikel over het favoriete drankje van festivalgangers, dan er is geen enkel probleem. Alles draait dus om context. Er wordt altijd een afweging gemaakt tussen het privacybelang van de geportretteerde en het belang van vrije nieuwsgaring.

Breng je portretten onder bij een stockbureau, dan heb je natuurlijk geen idee waar de beelden terechtkomen. Bedrijven kunnen de foto’s gebruiken in commerciële advertenties en reclames. Om problemen te voorkomen is het verstandig om gefotografeerde personen een model release of quitclaim te laten ondertekenen. Met dit formulier geeft de geportretteerde toestemming voor publicatie van zijn of haar portret. Om papiepen rompslomp te voorkomen zijn er handige apps als Easy Release waarmee je alles digitaal kunt regelen.

Bij beladen onderwerpen is een ondertekend vrijwaringsformulier niet altijd afdoende. Vanuit het stockbureau komt dan het verzoek om de geportretteerde voor een specifieke publicatie om toestemming te vragen.

Property release

Foto’s van herkenbare eigendommen die in commerciële publicaties worden gebruikt, hebben een ondertekend property release nodig. Met dat document geeft de eigenaar van een bepaald eigendom, zoals een huis of een bedrijf, toestemming aan de fotograaf om beeldmateriaal van dit eigendom commercieel te gebruiken. Je kunt de foto’s dan verkopen voor advertenties, bedrijfsbrochures, productverpakkingen e.d.

Een property release geldt bijvoorbeeld voor vrijstaande woningen, landgoederen en andere particuliere eigendommen; commerciële instellingen zoals musea, winkels en pretparken; moderne architectuur met een herkenbaar design; bedrijven, boten, auto’s e.d. met herkenbare logo’s of initialen.

Maak je foto’s vindbaar

Is je portfolio inhoudelijk helemaal in orde, dan is het tijd om aan de slag te gaan met de metadata. Je kunt nog zulke goede foto’s hebben, maar zonder een goede vindbaarheid ben je nergens. Het is dus belangrijk om uitgebreide informatie aan je beelden te hangen. Op die manier worden ze niet alleen gevonden bij je stockbureau, maar ook in externe zoekmachines als Google Images. Hoe betere woorden je kiest, des te groter de kans dat een klant jouw foto’s vindt. Elk stockbureau hanteert andere regels voor het toevoegen van metadata, maar over het algemeen moet je een titel, omschrijving en keywords bedenken.

Kies hiervoor woorden die zo goed mogelijk de lading dekken. Eigenlijk draait het allemaal om een soort onderbuikgevoel. Ga voor jezelf maar eens na op welke woorden jij zou zoeken als je door een beeldbank zou struinen. Omschrijf onderwerpen niet te veel vanuit jouw gevoel of persoonlijke ervaring. Heb je bijvoorbeeld een sfeervol herfstbos gefotografeerd, kies dan niet als titel ‘mooie herfstwandeling’. Je ziet namelijk niemand wandelen op de foto. Een betere titel zou zijn: ‘Sfeervol bos met herfstkleuren’. 

Stockbureaus

Ben je klaar om in de wereld van de stockfotografie te duiken? Bekijk dan ook goed welke prijzen de verschillende beeldbanken hanteren. Er bestaat een belangrijk verschil tussen RF (Royalty Free)- en RM (Rights Managed)-verkooplicenties. In het eerste geval betaalt de klant eenmalig een vast bedrag voor de foto. Daarvoor mag de foto voor bijna alle doeleinden gebruikt worden. De prijs van Rights Managed-beelden hangt af van verschillende factoren zoals het type gebruik, het beeldformaat, de oplage etc. De prijzen voor dit soort fotografie liggen hoger en de klant mag het beeld alleen gebruiken voor het opgegeven doel. Om de keuze makkelijker te maken, hebben wij een aantal stockbureaus op een rijtje gezet voor amateurfotografen en semiprofessionals.

Nationale Beeldbank is gespecialiseerd in typisch Nederlandse stockfoto’s. Het stockbureau bestaat ruim 9 jaar en richt zich op alledaagse, uit het leven gegrepen onderwerpen. Denk aan thema’s als gezondheidszorg, onderwijs en financiën.

BelgieinBeeld focust op beelden van (semi)professionele fotografen uit België en de Benelux. BelgieinBeeld is in het leven geroepen als onderdeel van HollandinBeeld. Het stockbureau zag een gat in de markt voor fotografie van typisch Belgische onderwerpen. Bijzonder is dat fotografen (deels) zelf de prijs van hun fotografie kunnen bepalen.

Het Nederlandse stockbureau Imageselect is internationaal georiënteerd en biedt ruim 35 miljoen stockfoto’s en 1,5 miljoen video’s. Bij zusterbedrijf Region Images ben je aan het juiste adres voor stockfotografie van typisch Nederlandse onderwerpen.

Het Nederlandse fotopersbureau Brunopress is de exclusieve vertegenwoordiger van meer dan 60 fotoagentschappen van over de hele wereld. De collectie bestaat o.a. uit celebrities, sport en nieuws. IQ Images maakt onderdeel uit van Brunopress. Dit stockbureau vertegenwoordigt o.a. veel (internationale) nichecollecties in de categorieën food, film, kunst, medisch en reizen.

Amerikaanse stockbureaus werken vaak via het microstockmodel. Per dag verkopen deze agentschappen grote hoeveelheden stockfoto’s, maar wel royalty free en tegen een vaste, vaak (erg) lage prijs. Voorbeelden zijn iStock, Dreamstime, Shutterstock, en ThinkStock.

[extern_gallery urls=”http://cdn.minoc.com/zd_images/2016/12/145293_molen.jpg||http://cdn.minoc.com/zd_images/2016/12/145293_meisjebier.jpg” caption=”© Nationale Beeldbank/Sander van der Werf||Alles draait om context. © Nationale Beeldbank / Groofer”]