Welke led-lamp koop je voor je studio?

Heeft ons artikel je ervan overtuigd dat led-licht iets voor jou is? Lees dan hier de tips van Tom Museeuw over welke led-spot of led-lamp je best aanschaft.
Kijk bij de aankoop van een ledspot of ledpaneel naar de CRI-score (zie onder). Is het getal hoger dan 95, dan ben je zeker van een correcte kleurweergave. Hoe dichter het CRI-getal bij 100 komt, hoe waarheidsgetrouwer het licht zal zijn.
Een ledspot of ledpaneel met instelbare kleurtemperatuur is makkelijk te vinden. Maar bij de goedkope versies riskeer je dat het aanpassen van de helderheid ook een wijziging van kleurtemperatuur betekent. Als een correcte kleurweergave belangrijk is, dan adviseer ik je om naar een online review te zoeken. Op Youtube staan honderden reviews van ledlicht. Zo ben je zeker van je aankoop.
Veel producenten brengen hun ledproducten steeds opnieuw uit. Tijdens je zoektocht zul je zeker merken dat hetzelfde ledpaneeltje meerdere merknamen of typenummers kan dragen. Bij de paneeltjes die ik getest heb, viel het me op dat de kleurweergave en bouwkwaliteit van dit type producten meestal slecht is.
Focus je bij de aankoop van ledpanelen niet te sterk op de aanwezigheid van een kleppenset. Panelen zijn opgebouwd uit meerdere ledlichtjes, daardoor is het effect van een kleppenset op de lichtkwaliteit te verwaarlozen. De kleppen op een ledpaneel zullen de vorm van het licht niet veranderen wanneer je ze sluit; het enige wat je constateert is dat er minder licht uit het paneel komt. Een ander fenomeen is dat er door het sluiten van de kleppen een streeppatroon in de lichtspreiding zal ontstaan, wat naar mijn mening storend werkt bij portretten.
Hou er rekening mee dat kleine ledlichtbronnen handig kunnen zijn om een heel klein onderwerp te belichten. Bij macrofotografie komen ze erg goed tot hun recht. Wil je vooral portretten belichten, dan is het gebruik van een grotere fresnelspot of een groter paneel toch aanbevolen. Met een equivalent van 500 watt (+/- 50 watt vermogen) kom je al een heel eind in de studio. Wil je de lamp buiten gaan gebruiken, dan raad ik een equivalent van minstens 1000 watt aan (+/- 100 watt vermogen).
Gebruik je een fresnelspot, dan kun je ook experimenteren met verschillende lichtpatronen. Zo kun je bijvoorbeeld een vorm uitsnijden in een zwart A4-papier en dat voor de spot plaatsen. Die vorm verandert de spreiding van het licht, wat creatieve mogelijkheden biedt. Door een flitsparaplu op de behuizing van de spot vast te maken verander je de harde lichtkwaliteit in mooi zacht licht.

CRI

CRI staat voor color rendering index. Het is een industriële maatstaf om te bepalen hoe nauwkeurig het licht is dat op je onderwerp valt als je hiervoor een lichtbron gebruikt (in ons geval een ledbron). Dit wordt gemeten met een spectrometer (bijvoorbeeld de Sekonic C-700), een toestel dat acht standaardkleuren meet. Hoe hoger de CRI-score op een schaal van 0 tot 100, hoe nauwkeuriger de ingestelde kleurtemperatuur (kelvinwaarde) zal zijn. In het algemeen wordt in de foto- en video-industrie aangenomen dat een CRI-score onder 90 niet aanbevolen is als je een correcte kleurweergave wil krijgen. Een CRI van 95 of meer zorgt voor een zeer accurate kleurweergave. Tijdens mijn workshops krijg ik soms de vraag of je het licht van een lamp met een lage CRI-score niet kunt optimaliseren in de nabewerking. Wel, het is een huzarenwerkje om de kleurafwijking van lampen met lage CRI-waarde te corrigeren, omdat je dan eigenlijk precies moet weten in welke verhouding de acht standaardkleuren aangepast zouden moeten worden.