Laat je foto's niet stelen

Sinds de opkomst van het internet lijkt het alsof foto's vogelvrij verklaard zijn. Wie een foto nodig heeft voor een website, zoekt een geschikte afbeelding en gebruikt die zonder zich zorgen te maken over auteursrechten en licentievergoedingen. Graphics Detective spoort dergelijk misbruik op. Fotograaf Koen De Langhe probeerde deze dienst uit.
 

Trouwe lezers van Shoot kennen mijn werk van de vele artikels over locaties die ik schreef. Ik maak ook veel foto's in opdracht van toeristische diensten en voor uitgeverijen. Regelmatig zie ik mijn foto's opduiken op websites en Facebookpagina's, zonder dat ik daarvoor toestemming heb gegeven. Vaak zijn ze gekopieerd van mijn blog of van de website van een opdrachtgever die er wel voor heeft betaald.

Dat laatste is voor mij al een reden om me niet neer te leggen bij het gratis hergebruik zonder toestemming. Het zou van weinig respect getuigen tegenover alle klanten die wél rechtmatig een licentie kopen. Zij vinden het ook vanzelfsprekend dat je betaald wordt voor de tijd en kosten die je investeert. Het maakt overigens niet uit of je beroepsfotograaf, bijverdiener of amateur bent. Het kan gewoon niet dat onze beelden lukraak gekopieerd worden zonder toestemming, laat staan zonder naamsvermelding. Zeker niet wanneer er commerciële doelen aan verbonden zijn.

Contract

Er bestaat natuurlijk wel software die je foto's beveiligt tegen onrechtmatig downloaden. Maar die kan worden omzeild. Op een fotobeurs maakte ik kennis met Graphics Detective (GD), een Belgisch bedrijf dat software ontwikkelt om ongeoorloofd gebruik van beelden mee op te sporen. Omdat de redactie van Shoot weet dat ik mij stoor aan online diefstal van foto's, vroeg zij om de diensten van GD eens uit te proberen.

Enkele weken later maakte ik een afspraak in het hoofdkantoor van GD in Mechelen. Daar kreeg ik de hele werkwijze tot in de puntjes uitgelegd. Een contract met GD kost je niets; zij houden een commissie in op de sommen die ze voor je innen. Na ondertekening van een overeenkomst met daarin afspraken over de licentieprijs, stuur je je archief in lage resolutie op. GD scant dan het internet, op zoek naar alle websites waar jouw beelden op voorkomen.

Je krijgt via een persoonlijke log-in op de GD-website een lijst te zien van alle websites waarop duplicaten van je beelden zijn aangetroffen, met telkens een kleine afbeelding erbij en de link van de betreffende site. Die lijst moet je dan grondig nakijken. Alle websites die je wel een licentie hebt toegekend, voeg je toe aan de zogenaamde witte lijst. Afhankelijk van het aantal beelden dat je hebt verkocht, ben je hier wel een tijdje zoet mee.

Wat overblijft is een lijst met websites die niet over een licentie beschikken. Uit die lijst kun je een selectie maken van overtreders bij wie GD zal aankloppen om de situatie te regelen. Ik vond bijvoorbeeld talrijke blogs van kinderen die mijn foto's van paarden hadden gekopieerd als illustratie bij een artikel. Daar heb ik geen problemen mee. Ik weet dat veel scholen mijn website zelfs aanraden aan kinderen die foto's van steden en landschappen zoeken.

Maar dat hotels en B&B's mijn stads- en landschapsbeelden gebruiken om hun website op te fleuren, dat kan niet. Die inbreukplegers krijgen een brief van GD met het verzoek om een licentievergoeding te betalen voor het beeld in kwestie. De brief is duidelijk opgesteld met een screenshot van de website, een korte uitleg over auteursrechten en een kordaat maar vriendelijk verzoek om een licentie voor het beeld te kopen en op die manier de inbreuk recht te zetten. In eerste instantie is het dus de bedoeling om inbreukplegers te bekeren tot klanten.

Als de overtreder voet bij stuk houdt en niet wil betalen, of niet reageert, wordt een advocatenkantoor en deurwaarder ingeschakeld. Het kan zelfs tot een dagvaarding komen. Bij mij bleek dat voor één dossier nodig.

Betalen

De afrekening van GD is heel helder. Je ontvangt een lijst van alle websites met duplicaten en van alle inbreukplegers die worden aangeschreven. GD stuurt elke maand een rapport op waarin duidelijk staat aangegeven hoeveel inkomsten er zijn geboekt en welke vorderingen nog niet zijn betaald of worden betwist. De eerste maand kreeg ik al meteen een afrekening van vijftien verschillende dossiers die succesvol waren afgehandeld. De tweede maand waren dat er al meer dan veertig.

De fotograaf ontvangt 50% van de licentievergoeding per dossier; de rest is de commissie voor GD. Het is dus belangrijk dat je goede afspraken maakt over de prijzen die je hanteert.